بانک اطلاعات مدیریت شهری کشور سوئیس
بخش اول- مشخصات آماری
سوئیس با نام رسمی کنفدراسیون سوئیس (به لاتین Confoederatio Helvetica) کشوری است در اروپای غربی که ازشمال با آلمان، ازشرق با اتریش و لیختنشتاین، ازجنوب با ایتالیا و ازغرب با فرانسه همسایه است. بر اساس آمارهای بانک جهانی در سال ۲۰۰۷ میلادی سوئیس پنجمین کشور ثروتمند جهان است. این کشور از سال ۱۸۱۵ در هیچ جنگی شرکت نکرد و در طول هر دو جنگ جهانی بیطرف بود.
سوئیس مقر بسیاری از سازمانها و ارگانهای بینالمللی مانند صلیب سرخ، سازمان تجارت جهانی و یکی از دو دفتر اروپایی سازمان ملل متحد است. قانون اساسی بر اساس نظام فدرالی از سال ۱۸۴۸ در این کشور حاکم شد. این نظام پایهای برای نظام سیاسی کنونی سوئیس است. آنچه در حال حاضر به عنوان قانون اساسی در سوئیس اجرا میشود در سال ۱۹۹۹ تصویب شد. با این حال قانون اساسی جدید تفاوت چندانی با قانون قدیمی ندارد. سوئیس کشور کوچکی است که نیمه جنوبی آن را کوههای آلپ اشغال کردهاند. وجود این کوهها و برف فراوان در زمستانهای آن سبب شده پیستهای اسکی سوئیس مشهور باشد.
بخش دوم- مناطق شهری
سوئیس، ۷/۵ میلیون نفر جمعیت و مساحتی بالغ بر ۴۱/۲۹۰ کیلومتر مربع دارد. سوئیس کشوری است به صورت جمهوری فدرال و از ۲۶ ایالت تشکیل شدهاست که کانتون خوانده میشوند. شهرهای مهم ان عبارتند از: زوریخ, ژنو, بازل, لوزان, لوسرن,سن گال, وینترتور, بیِل /بیِن, تون, لوگانو, نوشاتل, فرایبورگ, شافهاوزن, تسوگ .
بخش سوم- منابع اقتصادی
سوئیس یکی از ثروتمندترین کشورهای جهان است. سوئیس عضو اتحادیه اروپا نیست ولی عضو انجمن تجارت آزاد اروپا است. در سال ۱۹۹۹ میلادی سوئیس با اتحادیه اروپا قرارداد بست و عضو EFTA گردید. به موجب این قرارداد، داد و ستد بین کشورهای عضو اتحادیه با سوئیس آسانتر گشت. بانک داری در سوئیس یکی از مهمترین بخشهای این کشور محسوب میشود. شرکتهای بیمه نیز سهم زیادی در اقتصاد سوئیس دارند. دیگر بخش مهم اقتصادی صنعت توریسم است. ژنو و زوریخ جزو شهرهای گردشگر پذیرند. همچنین کوهستانهای این کشور میزبان گردشگرانی هستند که برای ورزشهای برفی به این کشور سفر میکنند. نزدیک به دو قرن بی طرفی این امکان را به سوئیس داده است که به صورت مرکز امن مالی شهرت پیدا کند. زوریخ یکی از عمده ترین مراکز بانکداری و تجاری در جهان است. مردم این کشور از یکی از بالاترین سطوح زندگی در جهان برخوردارند. بخش صنعت (که تا حدودی براساس نیروی هیدروالکتریک ارزان استوار است) شامل صنایع مهندسی (از ساخت توربین تا ساعت)، نساجی، غذایی (شامل پنیر و شکلات)، دارویی و مواد شیمیایی است. در بخش کشاورزی تولید لبنیات، انگور و علوفه و صنعت چوب از اهمیت بسیاری برخوردار است. صنعت توریسم و سازمانهای بینالمللی که مقرشان در سوئیس است از منابع بزرگ درآمد ارز خارجی است. کارگران خارجی – به ویژه ایتالیاییها– کمبود کارگر در این کشور را جبران می کنند. تولید ناخالص داخلی این کشور ۳۰۰/۹ میلیارد دلار است و درآمد سرانه هر نفر در سوئیس ۳۹ هزار و۸۰۰ دلار است. سه میلیون و ۸۵۰هزار نفر نیروی کار این کشور را تشکیل می دهند که چهاردرصد آن ها در بخش کشاورزی، ۲۶/۳ درصد در بخش صنعت و ۶۹/۱درصد در بخش خدمات مشغول به کار هستند.در پایان جنگ جهانی دوم و در همان زمانی که سایر کشورهای صنعتی سعی در خارج نمودن اقتصاد خود از آشفتگی های پس از جنگ مینمودند، سوئیس به ابزار تولید و نیروی کار دست نخورده ای مجهز بود که راه را برای توسعه کشور هموار ساخت از همان زمان مشخصه اقتصاد سوئیس به صورت افزایش مداوم اشتغال و تولید تجلی می کرد و بسیاری از موسسات سوئیسی توانستند تا نخستین ردههای اقتصاد جهانی ارتقا یابند. سوئیس ۴۶درصد از تولیدات ملی خود را صادر می کند ولی بالارفتن هزینه تولید، موجب گردیده که در بعضی زمینه های صنعتی، سوئیس کیفیت تولید خود را تا سطح غیرقابل رقابت افزایش می دهد. این کشور سالیان دراز از نظر اقتصادی در موقعیت ممتازی قرار داشت. سال ۹۴ به علت رشد عظیم اقتصادی سایر کشورها از نظر قدرت سرانه اقتصادی، سوئیس از رده چهارم به رده ششم جهانی سقوط کرد. در سوئیس هر چند تولید ملی نسبت به جمعیت در بسیاری از کشورهای پیشرفته بالاتر است ولی قدرت خرید مردم با توجه به هزینه های سنگین اجتماعی و مالیات های گوناگون از کشورهای همسایه یعنی فرانسه و ایتالیا با توجه به استانداردهای زندگی در سوئیس پایین تر است و از سوی دیگر هزینه تولید در کشور ۳۵ درصد از متوسط کشورهای پیشرفته بالاتر است. اما این موضوع به دلیل کیفیت بالای کالاهای تولید لطمه ای به صادرات وارد نکرده است. از سال ۱۹۸۰ تا کنون هزینههای رفاه اجتماعی در بودجه سوئیس بیش از ۵۰ درصد افزایش پیدا کرده است.
بخش چهارم- برنامهریزی شهری
سوییس در سه سطح سیاسی کنفدراسیون، کانتون ها، و کمون ها سازماندهی شده است لذا برنامه ریزی فضایی این کشور نیز به پیروی از تقسیمات سیاسی در سه سطح ملی، منطقه ای و محلی قابل تشخیص است. فدرال سوییس در حال حاضر از ۲۶ کانتون تشکیل شده است که هر یک به تعدادی شهرداری یا کمون تقسیم می گردد. امروزه در سویس بیش از ۲۸۰۰ شهرداری یا کمون وجود دارد.
ابزارها و پایههای برنامهریزی فضای شهری در سوییس
سطوح و اقدامات برنامه ریزی فضایی شهرها در سوییس
سطح
|
مسؤلان
|
رده برنامهریزی
|
اقدامات
|
کنفدراسیون
|
شورای فدرال (دولت فدرال)
دفتر فدرال آمایش سرزمین
ادارات فدرال با فعالیتهایی که اثری بر سازماندهی سرزمین دارند.
کنفرانس آمایش سرزمین
|
بین المللی
ملی
فرامنطقهای
|
تهیه گزارش آمایش سرزمین طرح چشم انداز (منظر) سوییس
طرح سیستم- شبکه شهری
طرح های ویژه فدرال (طرح ها و استراتژیهای بخشی)
طرح کلی نظم فضایی سوییس
تصویب طرحهای ساختاری کانتونها
|
کانتون
|
دولت کانتون (که درسوییس مسؤل آمایش سرزمین است
دفاتر مسؤل آمایش سرزمین در کانتون
|
منطقهای
فراشهری
|
طرح ساختاری کانتون در مقیاس ۱:۲۰۰۰۰۰ تا ۱:۲۵۰۰۰
|
کمون
|
مقامات کمون
|
محلی
|
طرح کاربری زمین در مقیاسهای۱:۱۰۰۰۰ تا ۱:۵۰۰۰ و ۱:۲۰۰۰ تا ۱: ۱۰۰۰
مقررات ساخت و ساز
|
بخش پنجم- رشد و توسعه شهری
در کشور سوئیس استانداری در این راستا کار میکند تا صنایع منطقهای رشد کنند. و رشدی ایجاد شود که برای اقتصاد، انسانها و محیط زیست مثبت باشد. به گونهای که این تلاش ها باید در راستای کمک به یک توسعه سازنده در امروز و در آینده دورتر نیز باشد. در سوئیس هدف از توسعه منطقهای- شهری این است که بازارهای کار به شکل کارآمد و با خدمات خوب در سراسر استانها ایجاد شود. دولت دارای مسئولیت فراگیر در این زمینه است و وظیفه استانداری این است که تصمیمهای دولت را بکار ببندد و اجرا کند و همچنین همه گونه فعالیتهای دولتی را در سطح منطقهای نیز هماهنگ کند. منظور از توسعه منطقهای تنها مربوط به تأسیس شرکتهای جدید و توسعه صنایع نیست. منظور از این موضوع به همان میزان مربوط به توسعه مناطق روستائی، ارتباطات، زیرساخت “آی- تی”، محیط زیستی و دیداری، فرهنگ و آیین، پژوهش و آموزش، محیط زیست و طبیعت، هم پیوستگی و برابری مردم، بهداشت همگانی و بسیاری مسائل دیگر است. توسعه یک استان تا اندازهای بستگی به این دارد که در صنایع، کمونها و عرصههای دولتی آن استان چه میگذرد. برای تأثیرگذاری بر توسعه و افزایش رشد در هر استان یک “برنامه رشد منطقه ای” موسوم به “آر- تی- پی” و یک “برنامه توسعه منطقهای” موسوم به “آر- او- پی” وجود دارد. در برخی استانها “ارگان هماهنگی کننده” مسئولیت این برنامهها را بر عهده دارد، ولی استانداری نیز در راستای هماهنگی فعالیتهای ادارات دولتی همکاری میکند. در سویس استانداریها شرایط و ویژگیهای رشد منطقهای را بیان تا یک استراتژی و دستور کار پیشنهاد شود که بتوان بر اساس آن از امکانات و توانمندیهای موجود در استان بهرهبرداری کرد و با خطرات و ضعفها رویاروئی کرد. استانداریها توسعه استان را از راه اندازه گیریها، تجزیه و تحلیلها و گزارشها پیگیری میکنند و مسئولیت جمعبندی و انتشار اطلاعات درباره توسعه استان را نیز دارند. استانداری با بسیاری از دست اندرکاران که در زمینه رشد منطقهای، کشوری و بینالمللی مسئولیت دارند همکاری می کند.
بخش ششم- مدیریت شهری
اعضای شورای فدرال سوئیس که عهده دار سکان مدیریت محلی و شهری در کشور است به صورت مستقیم از سوی مردم انتخاب نمی شوند و مجمع فدرال متشکل از شورای ملی و شورای کانتونها که در انتخابات مردمی اعضای آن مشخص می شوند، شکل می گیرد. در انتخابات شورای کانتونها نیز از هر کانتون دو نفر برای مجمع فدرال انتخاب می شوند. انتخابات شورای ملی، هر چهار سال یک بار برگزار می شود. واجدان شرایط رای دادن در انتخابات شورای ملی باید ۱۸ سال داشته باشند و شهروند سویسی باشند و مشکل روانی نداشته باشند. نامزدهای انتخاباتی نیز بنا بر اصل تفکیک قوا نمی توانند مثلا از قضات یا نظامیان عالی رتبه باشند و بر اساس قوانین، روحانیان ادیان نیز تنها در صورت استعفا می توانند نامزد انتخاباتی شوند.
بخش هفتم- نظام مالی مدیریت شهری
منابع درآمدی نهادهای محلی اداره شهری در سوئیس (شهرداریها) عبارت اند از: مالیات مستقیم، مالیات بر مصرف، درآمد حاصله از فروش مجوزها، مالیات بر املاک و مستنغلات، فروش برخی کالاها و... با این حال بیشترین سهم درآمد شهرداریها از محل دریافت مالیاتهای مستقیم تامین می گردد. این منبع ۴۶ درصد منبع درآمد کمونها را تشکیل داده و تنها ۱۲ درصد درآمد کمونها توسط کانتونها تامین میگردد. به این ترتیب کمونها در سوئیس به لحاظ منبع درآمد تا حدود زیادی مستقل از کانتونها هستند. با این حال قوانین کانتونها، میزان مالیاتها و افراد مشمول پرداخت مالیات توسط کمونها مشخص می گردد.
بخش هشتم- نوآوری های شهری
مؤسسه اینسید و سازمان جهانی مالکیت فکری، کشورها را در سال ۲۰۱۲ بر اساس شاخص جهانی نوآوری رتبهبندی نموده است. سازمان جهانی مالکیت فکری (WIPO) زیر نظر سازمان ملل فعالیت میکند و ۱۸۵ کشور عضو این سازمان هستند. این رتبهبندی و تحلیل وضعیت کشورها در نوآوری، حرکتی است که جهت یافتن شاخصهای مناسب ارزیابی نوآوری در سطح کشورها شروع گردیده است. از طرفی نقش نوآوری در توسعه و پیشرفت های شهری، ضرورت تعریف شاخصهای مناسب و تحلیل جایگاه کشورها بر اساس این شاخص ها را به فعالیتی مهم تبدیل نموده است. بر اساس گزارش سال ۲۰۱۲ کشور سوئیس، در رتبه یکم این ردهبندی قرار گرفته است. در زیر چارچوب سنجش نوآوری و شاخصهای مورد استفاده برای این رتبهبندی آورده شده است:
بخش نهم- کیفیت زندگیشهری
نشریه نیوزویک درتازهترین گزارش خودبه معرفی بهترین کشورهای جهان ازنظرشاخصهای مختلف زندگیکردن پرداخت. در بین ۱۰۰ کشور مورد مطالعه، نام سوئیس در جایگاه دوم این ردهبندی پس از فنلاند به چشم میخورد. این کشور اروپایی از نظر وضعیت بهداشت، آموزش و کیفیت زندگی شرایط ایدهآلی دارد. نرخ سواد در این کشور ۹۹ درصد است. سرانه رشد بهرهوری در سوئیس ۴۱هزار و ۷۰۰ دلار محاسبه شده است. بخش خدمات سهمی ۷۱ درصدی در تولید ناخالص داخلی سوئیس داشته، درحالیکه سهم بخش صنایع تولیدی به ۱۶ درصد میرسد. در این کشور ۲۰ روز طول میکشد تا بتوانید یک فعالیت اقتصادی جدیدی را آغاز کنید. نرخ بیکاری و سن امید به زندگی در سوئیس به ترتیب ۴/۴ درصد و ۷۵ سال است.
در ردهبندی دیگری که شماری از اقتصاددانان "واحد اطلاعات اقتصادی"(EIU) بر اساس سطح درآمد سرانه و هزینههای سبد خانوار، سطح دسترسی به کالاها و خدمات مناسب و با کیفیت و خدمات بهداشت و درمان ۱۱۰ کشور جهان را رتبه بندی کرده اند، نام کشور سوئیس در جایگاه دوم با شاخص ۸.۰۶۸ به چشم می خورد. به گزارش سرویس بین الملل باشگاه خبرنگاران به نقل از پایگاه خبری اینترنشنال بیزنس تایمز، در این جدول شاخص ایده آل را در عدد ۱۰ را در نظر گرفته و به طور نمونه با توجه به درآمد و شاخص ارزان بودن کالاها و خدمات و دسترسی آسان ۱۱۰ کشور جهان رتبهبندی شده اند.
بخش دهم- سیاست های کارآفرینی
شدت و نیرومندی کارآفرینی در سوئیس اختلاط پیدا کرده است.سوئیس ،محیطی را بوجود آورده که راهاندازی کسب و کار و یا سرمایهگذاری، یکی از راههای تقریبا آسان است.محیط قانونی بگونهای است که مجوزها و ویزا را طوری فراهم میکند که نه مشکل و نه زمان بر است. سیستم مالیات طوری تنظیم شده که سرمایه گذاری در سوئیس را ترغیب می کند.در سوئیس مالیات بر سود سرمایه وجود ندارد.جمعیت سوئیس، دارای تحصیلات عالیه است(نزدیک به ۱۰۰% با سوادی).این امر، منجر به کفایت و صلاحیت بالا شده و در ضمن نیروی کار، گران میباشد.به همین دلیل،بعضی از کارشناسان مطرح می کنند که بیشتر نوآوری و کارآفرینی سوئیس از خارج از کشور میآید.نوآوری در داخل،آموخته نمیشود و سطح متوسطی از بیزاری از ریسک وجود دارد. اگر چه،کارآفرینی بعنوان میدانی از آموختن،مقبولیت و شتاب را بدست آورده است.
· تعداد کارآفرینان مرد، دو برابر کارآفرینان زن است.
· از سال ۲۰۱۳، مالیاتهای بر درآمد برای کسب و کارها در حدود ۲۹.۵% بود.
· از سال ۲۰۱۲، سرانه تولید ناخالص ملی در حدود ۶۴.۰۰۰ دلار بود. در مقایسه، سرانه تولید ناخالص امریکا ۷۷.۰۰۰ دلار بود.
· سوئیس دارای اقتصادی پایدار و قوی ،تورم کم(۲.۸%)، بیکاری کم( ۲.۷%)، و نیروی کار با کیفیت بالا است.
· جمعیت ۷.۵ میلیون
· بر پولی که در سوئیس سرمایه گذاری می شود، مالیات تعلق نمی گیرد، همچنین بر اضافه ارزش سرمایه و سود، مالیات وجود ندارد.
بخش یازدهم- حمل و نقل شهری
سیستم حمل و نقل عمومی در ژنو سریعترین نرخ رشد در اروپای غربی را دارد که متشکل از اتوبوسها ، ترمها و ترولی باسها است. اتوبوسها می توانند ۱۵۰۰ مسافر را جابجا کرده و مسیر ترم ها نیز تا سال ۲۰۱۵ گستردهتر می شود. زوریخ به عنوان بزرگترین شهر سوئیس یکی از پیشرفتهترین سیستمهای حمل و نقل عمومی را دارد که شامل قطارهایS – Bahn، ترمها، قطارهای ریلی، قطارهای کابلی و همچنین قایقها است. حدود ۷۰ درصد روزانه از قطارهای ریلی در زوریخ برای رسیدن به مقصد استفاده می کنند. شهر بازل سوئیس نیز یکی از شهرهای دوستدار دوچرخه در جهان است. در این شهر حتی مسیرهای ویژهای برای دوچرخهسواران چپ دست وجود دارد که در دنیا منحصر به فرد است! با توجه به سیستم گسترده حمل و نقل ریلی سوئیس، هر فرد میتواند دوچرخهای در هر یک از ایستگاههای قطار اجاره کند و آن را در ایستگاهی دیگر تحویل دهد.
بخش دوازدهم- توریسم شهری
سوئیس تاسیسات جهانگردی بسیار پیشرفتهای دارد و همین امر باعث شده بازارخوبی برای جهانگردی محسوب شود. البته خدمات و تجهیزات جهانگردی نیز نقش به سزایی به عهده دارند. جهانگردی یکی از مهمترین منابع درآمد سوئیس است و هر ساله حدود ۱/۵ میلیارد دلار از اقتصاد سوئیس را در بر می گیرد.در حال حاضر صنعت گردشگری علاوه بر تأمین ۳ درصدی درآمد داخلی سوئیس، بیش از ۱۴۰ هزار فرصت شغلی به وجود آورده که در صورت تداوم روند نزولی، صدمهای جبران ناپذیر بر پیکره اقتصادی و اجتماعی این کشور وارد خواهد آورد.سوئیس که در سال ۲۰۱۲ میزبان بیش از ۸/۵ میلیون گردشگر بود، در سالهای ۲۰۱۱ و ۲۰۱۲ نیز در رتبه نخست شاخصهای رقابت پذیری گردشگری قرار گرفت.در سال ۲۰۱۲ سهم صنعت گردشگری سوئیس از تولید ناخالص داخلی این کشور حدود یک میلیارد و ۵۷۸ میلیون دلار معادل ۵/۲ درصد بوده است.این گزارش نشان میدهد، در حال حاضر ۱۵۳هزار نفر در صنعت گردشگری سوئیس و صنایع مرتبط به آن اشتغال دارند که این میزان ۳/۳ درصد از کل نیروی کار فعال در این کشور است. سوئیس در زمینه چارچوبهای تنظیم کننده سفر و گردشگری، شرایط تجاری و زیرساختها، منابع انسانی، دسترسی به مراقبتهای بهداشتی و آب سالم، کیفیت حمل و نقل ریلی و کیفیت شبکه حمل و نقل زمینی در میان ۱۴۰ کشور در رتبه نخست شاخصهای رقابتپذیری گردشگری قراردارد.این کشور همچنین در زمینه حفظ محیط زیست، امنیت، در دسترس بودن نیروی کار حرفهای، حق تملک املاک برای سرمایهگذاران و درجه مشتری مداری در رتبه دوم شاخصهای رقابت پذیری گردشگری قرار گرفت.سوئیس در زمینه شاخص های زیرساخت حمل ونقل هوایی، زیرساخت حمل ونقل زمینی، زیرساخت صنعت گردشگری، زیرساخت فناوری اطلاعات، منابع طبیعی، شفافیت در خطمشی گذاری عمومی، کارآمد بودن بازاریابی برای جذب گردشگر، شبکه جهانی حمل ونقل بین المللی، کیفیت جاده ها، زیرساخت های صنعت گردشگری، زیرساختهای فناوری اطلاعات و حمل ونقل زمینی در میان ۱۴۰ کشور جهان در رتبه سوم تا دهم قرار گرفت. البته این کشور از نظر نرخ هزینه سوخت در رتبه ۱۳۲ قرار گرفته که بر این اساس میتوان نرخ سوخت در این کشور را یکی از بالاترینها در جهان دانست. سوئیس یکی از بهترین کشورها است که امکانات بسیار خوبی برای توریستها ایجاد کرده است. کودکان تا ۱۶ سال در صورت سفر با والدین خود بلیتهای قطار رایگان دریافت خواهند کرد. با داشتن بلیت اعتباری سوئیس میتوانید از تمامی سیستم حمل و نقل داخلی سوئیس با ۵۰% تخفیف استفاده کنید. سیستم مسافرتی سوئیس شامل تمامی سرویسهای حمل و نقل عمومی برای توریستها است. تمامی قطارها- اتوبوسهای توریستی- قایق روی دریاچهها و رودخانهها –حتی اتوبوس و مترو داخل شهری قسمتی از سرویسهای مسافرتی سوئیس هستند.
شرایط استفاده از بلیت اعتباری سوئیس Swiss Pass
- بلیت اعتباری سوئیس قابل فروش و استفاده برای افراد مقیم سوئیس و لیختن اشتاین نیست.
- در کلاس ۱ و ۲ ارائه میشود.
- بلیت باید حداکثر تا ۶ ماه پس از تاریخ صدور استفاده شود.
- در اولین روز استفاده از بلیت قبل از سوار شدن باید با مراجعه به گیشه فروش، بلیت مهر اعتبار زده شود.
- روزهای سفر بصورت متوالی یا غیرمتوالی دربازه ۱ ماه قابل استفاده است
- %۲۵ تخفیف برای جوانان ۱۶ تا ۲۵ سال در کلاس ۲
- سفر رایگان برای کودکان زیر ۶ سال که صندلی جداگانه نخواهند.
- سفر رایگان برای کودکان ۶ تا ۱۵ سال در صورتی که با والدین خود سفر کنند.
بلیت ترانسفر سوئیس Swiss Transfer Ticket و کارت سوئیس Swiss Card
- رفت و برگشت از هر یک از فرودگاهها و یا شهرهای مرزی سوئیس به یک شهر داخل سوئیس با قطار.
- مدت اعتبار بلیت ترانسفر ۱ ماه است . بدین معنی که فاصله زمانی بین رفت و برگشت حداکثر میتواند یک ماه باشد.
- در کلاس ۱ و ۲ ارائه می شود.
- این بلیت در اکثر قطارهای سوئیس معتبر است به غیر Glacier Express
- هر سفر باید تا پایان همان روز به اتمام برسد.
کارت سوئیس Swiss Card
شرایط و موارد استفاده از آن مانند بلیت ترانسفر سوئیس است بعلاوه ۵۰% تخفیف در تمام سیستم حمل و نقل داخل سوئیس در مدت یک ماه.
قطار پانورامیک Senice Trains
تنها در کشور سوئیس قطارهای پانورمیک وجود دارند تا مسافران بتوانند با نشستن روی صندلی خود منظره ۳۶۰ درجه را ببینند. این قطارها از مسیرهای کوتاه محدوده های شهری اما بسیار دیدنی وجالب عبور می کنند.
بخش سیزدهم- مدیریت پسماند شهری
سوئیس تجهیزات بازیافت زباله خود را به درستی مورد تمجید قرار میدهد. شیشه و کاغذ نمونهای از زبالههایی هستند که به طور متوسط در سوئیس دور انداخته نمیشوند. در اکثر سوپرمارکتها سطلهای مجزایی برای بطریهایی با شیشه سبز و قهوهای وجود دارد. هر شهر این کشور به طور ماهانه به جمع آوری رایگان زبالههای کاغذی میپردازد که تنها شامل روزنامههای قدیمی نمیشود و اکثر مردم همه اشیاء ساخته شد از مقوای نازک یا کاغذ را از پاکت غلات تا قبضهای تلفن قدیمی را مورد بازیافت قرار میدهند.
در مورد زبالههای سبز هر دو هفته یک بار همهی گیاهان و روییدنیهای مربوط به باغچه یا باغ که دیگر مورد استفاده نبوده بیرون گذاشته شده و جمعآوری میشود.آلومینیوم و حلبی به مخازن محلی منتقل شده باطریها به سوپرمارکتها بازگردانده میشوند و روغنهای قدیمی یا سایر مواد شیمیایی در نقاط ویژهای نگهداری میشود.
بطریهای پلاستیکی رایجترین محفظه نوشیدنیها در سوئیس هستند که ۸۰ درصد آنها بازیافت میشوند که بسیار بیشتر از میانگین اروپا با ۲۰ تا ۴۰ درصد است.اما حفظ محیط زیست تنها عامل ایجاد چرخه بازیافت در سوئیس نیست و برای این کار انگیزه مالی زیادی نیز وجود دارد. بازیافت رایگان است اما در اکثر نقاط سوئیس دور انداختن زباله هزینه دارد و هر کیسه زباله داری برچسبی است که هر برچسب دست کم یک یورو هزینه دارد. همانطور که مشاهد شد در اروپا تنوع شیوههای جمعآوری وجود دارد و این کشورها با وجود عضویت در اتحادیه اروپا به شیوه ای جامع الشرایط برای اجرا در شرایط مختلف کشورهای عضو دست نیافته اند اما با این حال اخیرا در کمسیون بهداشت اتحادیه اروپا این موضوع مورد توافق همه اعضا قرار گرفته است که پیش از اجرای طرحهای مختلف در زمینه جمعآوری و دفع پسماندها به پرسشهای زیر به دقت پاسخ دهند.
- مزیت و سهولت طرح جمعآوری پسماند برای مشارکت شهروندان در آن چیست؟
- نقش آموزش و طرح تشویق در ترغیب هرچه بیشتر مشارکت شهروندان در چه سطحی است؟
- اختیار شهروندان برای مشارکت در آن تا چه حد است؟
آقای جونز کارشناس کمیسیون بهداشت اروپا در این رابطه معتقد است: این سوالات در واقع پذیرش رسمی این نکته بوده که به مقوله ای چون جمعآوری پسماند نمی توان به صورت مکانیکی برخورد کرد. به عبارتی ما نمیتوانیم برای جمعآوری پسماندهای همه مناطق یک نسخه واحد را تجویز کنیم اما می توان اصول اولیه برنامهریزی برای یک سیستم را تا بالاترین سطح یکسان کرد. از همین رو در اروپا بسیاری از مدیریتهای پسماند هم اکنون به دنبال راهی هستند تا مردم را تشویق کنند پسماندهای خود را بطور جداگانه جمع آوری کنند. این موضوع به خصوص به جهت کاهش هزینههای جمعآوری و دفع پسماندها در کشورهای با سرانه بالای تولید بسیار مورد توجه قرار گرفته است. یکی از این کشورها ایتالیا است که وزارت محیطزیست آن در سال ۲۰۰۰ با گذراندن طرحی در مجلس موفق شد شهرداریهای شمال این کشور را به اجرای طرح جداسازی از مبدا ملزم نماید. بر اساس این طرح ابتدا و به مدت سه ماه شهرداریها مبادرات به تبلیات گسترده گستردهای در زمینه فواید جداسازی و صرفهجویی های حاصله را کردند. در این راستا از ۱۲۰۰ نیروی داوطلب کمک گرفته شده که باپوشیدن کاورهای سبز رنگی با شعار از پسماندهای خود پول در بیاورید، آموزش خانه به خانه را آغاز کردند. در این آموزشها به خانوادهها بولتنهایی داده می شد که در آن به زبانی ساده در رابطه با طرح در دست اجرا، توضیحاتتی داده می شد. در مرحله بعد همین افراد مخازن کوچکی را به عنوان هدیه به خانواده ها داده و تز آنها می خواستند حتی برای یک بار هم که شده توصیه های آن را در زمینه جداسازی اجرا کنند. همزمان با این رویدادها شهرداریها نیز اعلام کردند که در بهای خدمات شهروندانی که پسماندهای قابل بازیافت خود را در خانه جدا کرده و تحویل بدهند، کاهش خواهند داد. همانگونه که اشاره شد همزمان با این اقدامات شهرداری نسبت به توزیع ۳۹ هزار مخزن ۱۲ لیتری سبز رنگ اقدام وبه منظور آنها نیز با یک پیمانکار بخش خصوصی قرارداد امضا کرد. وظیفه این پیمانکار استفاده از خودروهایی بود که ضمن استفاده از تکنولوژی روز قابلیت توزین در محل را نیز داشته باشند. این اقدام از آن رو ضروری اعلام شد که شهرداری با توزین پسماندهای تفکیک شده شهروندان که در روزهای دوشنبه جمعآوری میشد به ازای هر ۱۰ کیلو یک یورو از بهای خدمات شهروندان کم میکرد. در این برنامه شهروندان از دو جهت سود میکردند هم در بهای پرداختی بابت پسماندهایشان به سبب جداسازی صرفهجویی میشد و هم بابت پسماندهای جداسازی شده خود تسهیلات دریافت میکردند. هم اینکه این امر باعث استقبال گسترده از طرح یا به قول شهرداری شهر«نهضت تفکیک کاهش پسماند» شد. آنچنان که بنا بر آخرین گزارش کمسیون بهداشت اتحادیه اروپا در بسیاری از شهرهای ایتالیا میزان رشد این فرهنگ به بیش از ۵۰ درصد رسیده است.در شهر برازیکا بین سالهای ۲۰۰۶ تا ۲۰۱۳ این میزان از ۱۸ درصدبه ۷۳درصد افزایش یافته است و هزینه جمع آوری حتی تا ۴۰ درصد برای شهرداری کاهش یافت. همانگونه که پیشتر اعلام شد در زمینه هزینهها بیشترکارشناسان شهرهای مختلف متفق القول بودند که هزینه جمعآوری اجزاء پسماند در یک منطقه خاص بستگی دارد به اینکه:
- چطور این مواد در حال جمعآوری هستند؟
- اجزای تشکیل دهنده پسماند شامل چه موادی است؟
- حجم نسبی مواد مختلف در روش جمعآوری چگونه است؟
این پرسشها بر خلاف ظاهر ساده در صورت تجزیه و تحلیل درست میتوانند کمک قابل ملاحظهای به تهیه یک برداشت کلی از هزینههای مختلف جمعآوری و نحوه برخورد با پسماند در کشور های عضو اتحادیه بکنند.
منابع:
- علی قلعه باباخانی، ملیحه (۱۳۸۹)، بررسی سلسله مراتب نظام برنامه ریزی فضایی در کشور سوییس، آمایش سرزمین، سال دوم، شماره سوم.
- رفیعی قهساره، ابوذر (۱۳۸۹)، مطالعه تطبیقی نهادهای محلی درکشورهای مختلف؛ شورا ها و شهرداری ها، معاونت پژوهشی مرکز پژوهش های مجلس.
- هل فروش، محمدرضا (۱۳۹۳)، بررسی و تحلیل مقایسه ای برنامه ریزی آمایش محور در چند کشور اروپایی.
- Reginbogin, H.R. and D.F. Vagts. Faces of Neutrality: A Comparative Analysis of the Neutrality of Switzerland and Other Neutral Nations during WW II. Geschichte: Forschung und Wissenschaft Series. International Specialized Book Service Incorporated, ۲۰۰۹. Retrieved ۲۰۱۴-۰۶-۲۷
- http://www.ttic.ir/
- http://www.ensani.ir/storage/Files/۲۰۱۲۰۴۱۳۱۵۱۱۵۴-۳۰۶۶-۲۱۶.pdf
- http://www.pwut.ac.ir/
- http://www.jasjoo.com/books/countries
- http://www.hamshahrionline.ir/details/۴۴۸۶۱
- http://www.rcds.ir/
- http://www.asriran.com/fa/news/۳۱۵۶۳۰
- http://www.vivannews.com/
- http://agricultureenterpreneurship.persianblog.ir/
- http://www.bazarkhabar.ir/
- http://www.shirinsafar.com/info/Swiss-Travel-System.htm
- http://www.magiran.com/npview.asp?ID=۲۷۹۲۵۷۸
|