نویسنده : انید اسلک

مترجمان:

دکتر حسین محمدپور زرندی

دکتر سید محسن طباطبایی مزدآبادی

 همانطور که می­دانید جذابیت­ های زندگی شهری، افزایش بیش از پیش جمعیت شهری جهان را در پی داشته است و همین عامل باعث وارد آمدن فشاری روزافزون بر شهرداری­ های سراسر جهان شده است. این موضوع مختص شهرداری ­های کشورهای در حال توسعه نیست، بلکه کشورهای توسعه یافته نیز با این مسئله مواجه هستند. نقش بی بدیل  شهرداری­ هادر حوزه­ های مختلف در ارتباط با زیرساخت ­ها، خدمات عمومی، خدمات اجتماعی و فرهنگی نیز باعث شده است شهرداری­ ها به درآمد کافی و ابزارهای مالی مناسب برای نیل به اهدافشان نیازمند باشند.

مالیه شهری به تصمیمات در زمینه درآمد و هزینه ­های شهرداری­ ها می­پردازد. مالیه شهری، حوزه ­هایی نظیر منابع درآمدی شهرداری، مالیات­ها، عوارض شهری و بهای خدمات را در برمی­گیرد . مالیه شهری نحوه تأمین مالی زیرساخت های شهری از طریق درآمدها، استقراض، پرداخت­ ها و مشارکت­ ها را نیز شامل می­شود.  همچنین مالیه شهری به هزینه کرد شهرداری­ ها، بودجه ­ریزی و مدیریت مالی می­پردازد.

هدف از نگارش این کتاب، آشنا نمودن مدیران شهری، کارشناسان، مسئولان دولتی، تصمیم­گیران، جامعه مدنی و دانشگاهی شوراهای عضو سازمان ملل با مباحث مالیه شهری می­باشد. این کتاب بر نقش مهم مالیه شهری در تأمین خدمات محلی به ویژه در ارتباط با جهانی سازی، تمرکز زدایی و تمرکز بر توسعه پایدار تأکید  دارد. با توجه به نقش بسیار مهم مالیه شهری در تأمین مالی خدمات شهری و دستیابی شهرها به اهداف مورد نظر خود در سطوح محلی، منطقه­ ای، ملی و بین­ المللی، نگارنده کوشیده است به کمک ارایه تجربیات موفق شهرداری­ های شوراهای مختلف، این موضوع را به شکل ملموس­تری نشان دهد. این کتاب همچنین به برخی از حرکت­های جدید در حوزه خدمات مالیه شهری، نظیر تکیه بر بخش خصوصی برای سرمایه­ گذاری در خدمات و زیرساخت های شهری در شوراهای مختلف پرداخته است. یکی از اهداف مهم این کتاب، در اختیار گذاشتن برخی از ابزارهای پایه اقتصادی و چارچوب­های مورد نیاز تصمیم ­سازان برای تحلیل مباحث مالیه عمومی و ارزیابی روش­های مختلف تأمین مالی امور اجرایی و هزینه­ های سرمایه­ ای در سطح محلی می­باشد. با توجه به حجم کتاب، امکان بررسی عمیق مباحث وجود نداشت و برخی از مباحث نظیر حکمروایی شهری و مناطق کلان­شهری نیز در این کتاب مورد بحث قرار نگرفت. شایان ذکر است که در این کتاب تنها به تکنیک­ های مالیه شهری تعداد اندکی از شوراها پرداخته شده و برای مخاطبان علاقمند، مراجع مطالعاتی متعددی در ارتباط با حوزه­های موضوعی و شوراهای مختلف، در متن کتاب ارائه گردیده است.

این کتاب شامل هشت بخش می­باشد:

فصل اول، تعریف مالیه شهری و اهداف تاب ارائه شده است.

فصل دوم، تاریخچه و شرایط مالیه شهری در تعدادی از شوراها، بررسی شده است.

فصل سوم، چارچوب نظری مناسبی را برای بحث در زمینه مالیه شهری فراهم کرده است. این فصل با تحلیل نقش شهرداری­ ها در اقتصاد و مدل کارآمد مالیه عمومی آغاز شده است. این مدل بر پرداخت ­های مالی مناسب برای ارایه خدمات شهری از طریق درآمدهای ناشی از ارایه همین خدمات تأکید دارد.

فصول چهار و پنج به روش­ هایی که شهرداری ها برای پرداخت­ های خود از آنها استفاده می­کنند، اختصاص دارد.

فصل چهارم، راه­ های تأمین مالی هزینه­ های اجرایی مورد بحث قرار گرفته است.

فصل پنجم نیز مباحث مالی مربوط به سرمایه­ گذاری را مورد توجه قرار داده است

فصل ششم به مباحث مربوط به هزینه­ ها در بودجه­ ریزی شهری اختصاص دارد. این فصل بر اهمیت فرایند بودجه­ ریزی شهری برای حسابرسی تأکید کرده و به فرایند بودجه­ ریزی  پرداخته است.

فصل هفتم در مورد استقراض شهرداری­ ها و دسترسی به بازارهای سرمایه می­باشد.

فصل پایانی این کتاب نیز خلاصه ­ای از مطالب مربوط به مالیه شهری و چگونگی آن در کشورهای مختلف جهان را در بر می­گیرد.