بانک اطلاعات مدیریت شهری کشور مجارستان
بخش اول- مشخصات آماری
مَجارستان یاهانگری به مجاری Magyarországکشوری در اروپای مرکزی بوده که پایتخت آن بوداپست است. مساحت آن ۹۳۰۳۰ کیلومتر مربع است. مجارستان در تاریخ ۲۳ اکتبر ۱۹۸۹ تبدیل به جمهوری پارلمانی دموکراتیک شد و امروزه به عنوان یک کشور توسعهیافته شناخته میشود مجارستان، از کشورهای سابق کمونیستی شرق اروپا، همراه با شمار دیگری از کشورهای کمونیستی سابق و همچنین قبرس و جزیره مالت در سال ۲۰۰۴ به عضویت اتحادیه اروپا پذیرفته شد. مرزهای مشترک مجارستان با دیگر کشورها جمعاً ۲۲۵۸ کیلومتر است. در شمال با جمهوری اسلواکی ۵۱۵ کیلومتر مرز مشترک دارد. در شرق آن کشور رومانی با ۴۴۳ کیلومتر مرز مشترک قرار دارد. همچنین در شمالشرقی مجارستان جمهوری اوکراین با ۱۰۳ کیلومتر مرز مشترک قرار دارد. در جنوب نیز کشور مجارستان با جمهوریهای پیشین یوگوسلاوی (صربستان ۱۵۱ کیلومتر، کرواسی ۳۲۹ کیلومتر و اسلوونی ۸۲ کیلومتر) مرز مشترک دارد. در غرب مجارستان کشور اتریش با ۳۶۶ کیلومتر مرز مشترک جای گرفتهاست.
مجارستان در یک نگاه
نام : مجارستان یا هنگری (Republic of Hungary)
حکومت: جمهوری
مساحت : ۹۳/۳۰ کیلومترمربع
جمعیت : ۱۰.۰۳۲.۳۷۵ نفر
رشد سالانه جمعیت : ۱%- درصد
زبان: مجاری
زبان دوم : آلمانی و روسی
پایتخت : بوداپست با حدود یک میلیون نفر جمعیت
زبان رسمی: مجاری (۹ درصد) ، آلمانی (۲ درصد)، اسلوواکی (۱ درصد)
بخش دوم- مناطق شهری
از مهمترین شهرهای مجارستان میتوان به، دبرتسن ۲۰۵ هزار نفر، میشکولتس ۱۷۸ هزار نفر، سگد ۱۶۳ هزار نفر، پچ ۱۵۸ هزار نفر و گیور ۱۲۹ هزار نفر اشاره کرد. بوداپست از دو بخش بودا و پست تشکیل شده که اولی در کرانه باختری (سمت راست) رود دانوب و دومیدر سمت خاوریاین رود واقع شدهاند. شهر پچ که یکی از بزرگترین شهرهای کشور مجارستان میباشد پایتخت فرهنگی اروپا بوده و همچنیناین شهر هر ساله پذیرای دانشجویان زیادی از دیگر کشورها است. مجارستان از ۱۹ شهرستان تشکیل شدهاست بعلاوه بوداپست که متعلق به هیچ شهرستانی نیست و مستقل است.
شهرهای مهم مجارستان شامل دبرسن، میشکولتس، سگد، پچ و گیور هستند
بخش سوم- منابع اقتصادی
معادن بوکسیت بسیار غنی دراین کشور، شناسایی شده و به بهرهبرداری رسیده است. نیمیاز صادرات مجارستان را ماشین آلات کشاورزی، ابزار مهندسی و غلات و ماشینهای صنعتی تشکیل میدهند.
در سال ۲۰۰۸ اقتصاد مجارستان زیر فشار بدهی شدید و کسری بودجه قرار داشت. ارزش پول مجارستان موسوم به فورنیت، و شاخص اصلی معرف سهام در آن کشور، موسوم به بوکس، همزمان با سیر نزولی بازارهای مالی جهان، تنزل کرد. در پی کاهش شدید ارزش پول ملی و فشار مضاعف بر اقتصاد، مقاماتاین کشور به سراغ صندوق بینالمللی پول رفتند. بانک مرکزی مجارستان برای جذب داراییهای مردم به بانکها، بهره عامل را به ۵/ ۱۱ درصد افزایش داد. نزدیک به یک پنجم نیروی کار در بخش کشاورزی و دامداری اشتغال دارد. محصولات مهم شامل غلات (ذرت، گندم، جو) چغندر قند، میوه و انگور برای شراب است. مجارستان با وجود ذخایر سرشار زغال سنگ، بیش از نیمیاز مایحتاج انرژی خود را وارد میکند. صنایع فولاد، کود شیمیایی، داروسازی، ماشین آلات و وسایل نقلیه دارای اهمیت است. از اوایل دهه ۱۹۸۰، فعالیت بازرگانی خصوصی و سرمایه گذاری خارجی تشویق شده است و بین سالهای ۱۹۸۹ و ۱۹۹۱ بیشتر بنگاههای بزرگ دولتی به بخش خصوصی واگذار شدند. مجارستان به عنوان یکی از جدیدترین اعضای اتحادیه اروپا از سال ۲۰۰۴، اقتصادی رو به رشد دارد. بیش از ۸۰ درصد تولید ناخالص ملی در مجارستان از بخش خصوصی تامین میگردد. بیش از یک سوم سرمایه گذاری مستقیم خارجی در کل اروپای مرکزی به تنهایی در مجارستان انجام میشود. اصلاح نظام درمانی و ساختار مالیاتی از جمله اموری است که در رأس اصلاحات اقتصادی دولت مجارستان در چندسال اخیر بوده است.
بخش چهارم- برنامه ریزی شهری
شهرهای جدید در کشورهای سوسیالیستی بخصوص در شوروی سابق، لهستان و مجارستان به طور وسیعی احداث شد. در مجارستان شهرهای جدید ماهیتی اقتصادی و شهرسازانه دارد و معمولاً پس از جنگ برای احداث صنایع به وجود آمده است. اهداف شهرهای جدید مجارستان ایجاد مراکز متعادل و اسکان شاغلان بخش صنعت می باشد و بر اساس طرح ریزی سرزمین و جلوگیری از رشد بوداپست است که با اهداف شهرهای جدید غربی متفاوت است. نکات منفی شهرهای جدید مجارستان عبارتند از:
- اشتباه انگلیسها و فرانسویها را در غفلت از توسعه فعالیتهای رده سوم مشاغل (خدمات) تکرار می کند.
- یکنواختی در ساختمان آنها به طرحریزی اقتصادی مشروط است.
- ساختار اشتغال این شهرها نامتعادل است و مهاجرت آونگی وجود دارد.
- ساختار سنی شهرهای جدید جوان و عدم تعادل در ترکیب جنسی مشهود است.
بخش پنجم- رشد و توسعه شهری
شهر دونااوژواروش (به معنی شهر جدید دانوب) یکی از شهرهای جدیدی است که در اروپای مرکزی در کشور مجارستان و بر اساس اصول شهرسازی سوسیالیستی ساخته شده است. پس از جنگ جهانی دوم دولت سوسیالیستی مجارستان شروع به توسعه دهکدههای کوچک و تبدیل آنها به مراکز صنعتی نمود . سپس در سال ۱۹۴۹ ایده ساخت یک کارخانه بزرگ فولاد شکل گرفت ، درست به همان صورت که قبلاً در شوروی اتفاق افتاده بود . ابتدا دولت تصمیم به ساخت کارخانه در نزدیکی مرز یوگسلاوی داشت ، اما با وخیم شدن روابط دو کشور ، محل ساخت کارخانه عوض شد و محلی در کنار شهر قدیمی دوناپنتل در مرکز مجارستان و در ۶۰ کیلومتری بوداپست انتخاب شد . شهر دونااوژواروش برای جای دادن به کارگران کارخانه و برای ۲۵/۰۰۰ نفر طراحی شد . طراحی در سال ۱۹۵۰ انجام شد و در همان سال عملیات ساخت شروع شد . در مدت یک سال ۱/۰۰۰ واحد مسکونی ساخته شد . در ابتدا نام شهر با اقتباس از نام استالینگراد، استالین واروش ( به معنی شهر استالین ) در نظر گرفته شد . با مرگ استالین سرعت ساخت شهر و کارخانه به علت اعتراض منتقدین به صرف هزینههای کلان ، کند شد . با این حال ساخت کارخانه فولاد در سال ۱۹۵۴ به پایان رسید . در این زمان جمعیت شهر به ۲۷/۷۷۲ نفر رسیده بود که ۸۵% آنها در واحدهای آپارتمانی نسبتاً مرفه و حدود ۴/۲۰۰ نفر در خانههای ابتدایی زندگی میکردند . در دهه ۱۹۵۰ تسهیلات فرهنگی و ورزشی شهر به آن افزوده شد . در ۱۹۵۶ شهر توسط قوای شوروی تصرف شد. این شهر معمولاً به عنوان نتیجه برنامه ریزی سوسیالیستی به مهمانان و بازدید کنندگان خارجی نشان داده می شد. در سال ۱۹۶۰ جمعیت شهر به ۳۱/۰۰۰ نفر رسید و یک سال بعد برای اولین بار به نام امروزیاش نامیده شد. جمعیت شهر در سال ۱۹۹۹ به ۵۹/۰۰۰ نفر رسید. امروزه کارخانه فولاد این شهر به عنوان یکی از قطبهای صنعتی مجارستان و در کل شهر در کشور مجارستان به عنوان یک شهر صنعتی شناخته می شوند. در نهایت میتوان اذعان داشت که دوران شهرسازی سوسیالیستی در اکثر کشورهای بلوک شرق پایان یافته است. امروزهاین کشورها شاهد دوره انتقال از شهرسازی سوسیالیستی به پس از سوسیالیسم میباشند. دراین روند جدید آنچه که بیشتر جلب نظر میکند کم شدن اهمیت عناصر مهم و کلیدی برنامهریزی شهری به ویژه مرکزیت کار و خدمات مربوط به آن میباشد.
مهمترین نتیجهای که از مطالعه شهرسازی بلوک شرقاید میشود بررسی تاثیراتایده ئولوژی سیاسی و اجتماعی بر رشد و توسعه شهری میباشد.
بخش ششم- مدیریت شهری
در مجارستان اصطالح حکومت محلی، چارچوبی فراهم کرده است که خودمختاری هنجاری حکومتهای محلی، بهتر مورد حمایت قرارگرفته است. البتّه در مجارستان حکومتهای محلی، از سال ۱۹۹۰ به گونهای خاص، با فشارهای مالی مواجه بودهاند.نظام حکومت محلی، کامالً دموکراتیک است و ابزارهای مستقیم یا غیر مستقیم برای مشارکت شهروندان در حیات عمومی محلی فراهم کرده است.با وجود این، مشارکت شهروندان در مجارستان در زمینه امور عمومی، محدود به نخبگان محلی است و در صدد این است که شهروندان را در فرآیند تصمیم سازی محلی مشارکت دهد.علی رغم این، قانون اصالح انتخابات سال ۱۹۹۴ تا حدودی در دموکراسی محلی سهم کمتری داشته است.حکومت محلی جدید، سطح متوسطی از مشارکت در فعالیتهای چند الیه که شامل حسابرسیهای مالی و نظارت سیاسی بیرونی به منظور ارتقا پاسخگوییهای عرضی و طولی را ارتقاء بخشیده است. مهمترین اصالحات اداره حکومت محلی در مجارستان با قانون سال ۱۹۹۰ شروع شد.نظام کمونیستی سابق به جد، متمرکز و تحت سلطه حزب کمونیست قرار داشت ولی هدف ترتیبات نهادی جدید بیشتر دموکراتیک، کارآمد و توانا کردن حکومتهای محلی بود.این مفاهیم بیشتر به خود حکمرانی محلی، وجود واحدهای اداری محلی مستقل، کارآمد، دموکراتیک و مشروع اشاره داشت.در مجارستان خودمختاری حکومتهای محلی دارای جایگاه قانون اساسی است.تقسیمات سرزمینی در مجارستان عبارتند از: پایتخت، استان، شهر و روستا که حق این واحدها به خودحکومتی محلی به رسمیت شناخته شده است.خود حکومتی محلی؛ مدیریت مستقل و دموکراتیک اَعمال عمومی محلی است که بر شهروندان محلی اثر می- گذارد.به عبارت دیگر اِعمال قدرت محلی توسط جمعیت محلی است.هر جامعهای استحقاق داشتن حکومت محلی را دارد و هر حکومت محلی، تمام حقوقی را که به وسیله دادگاه قانون اساسی و سایر دادگاهها مورد دفاع قرارگرفته است را دارند. یکی از ابتدایی ترین حقها این است که نمایندگان محلی باید به طور مستقل کارهای حکومت محلی را تنظیم و اداره کنند و تصمیمات شان صرفاً از حیث قانونی بودن باید مورد نظارت قرارگیرد.همچنین حکومتهای محلی، امور اقتصادی و مالی را به طور مستقل مدیریت میکنند و به منظور اجرای تکالیف شان مستحق بودجه هستند و اختیار اخذ مالیات محلی را نیز دارند. سطحی از خودمختاری مالی معیار خودمختاری محلی است.تکالیف و وظایف حکومتهای محلی صرفاً به وسیله قانون تعیین میشود و قانون برای این منظور رأی اکثریت ۲/۳ پارلمان را ضروری دانسته است. مطابق قانون حکومت محلی مصوب ۱۹۹۰ و اصلاحیه ۱۹۹۴ صالحیتهای قانونی حکومتهای محلی عبارتند از: شهرداریها متعهد هستند که امور مربوط به آموزش پیش دبستانی و ابتدایی، مراقبتهای اوّلیه بهداشتی و خدمات رفاهی، روشنایی عمومی، گورستآنها، آب سالم آشامیدنی و حمایت از اقلیتهای بومی و محلی را انجام دهند.حکومتهای محلی میتوانند به اختیار تکالیف دیگری نیز بر عهده بگیرند.نظارت قانونی بر حکومتهای محلی اساساً بر عهده کمسیونرهای جمهوری است. امّا این وظیفه، اکنون به رؤسای اداره عمومی پایتخت و استاندارها منتقل شده است. اگر حکومت محلی تصمیماتی بگیرد که بر خالف قانون اساسی باشد، دادگاه قانون اساسی حق نقض تصمیم یاد شده را دارد. از سال ۲۰۰۱ در کشور مجارستان تنها یازده بار این امر)نقض تصمیم( اتفاق افتاده است. تنها نظارت قانونی بر تصمیمات حکومت محلی وجود دارد، هیچ هیأت دیگری حق ارزیابی تصمیمات ماهوی حکومت محلی را ندارد )نظارت صرفاً نظارت شکلی و فرجامی است و حق بررسی ماهوی وجود ندارد(.در شرایط استثنایی، پارلمان حق انحالل مجمع نمایندگی حکومت محلی را دارد.البتّه استفاده از این حق استثنایی است و تجربه نشان داده است که دادگاهها به ویژه، دادگاه قانون اساسی دفاع مؤثری از استقالل حقوقی واحدهای محلی می کند (ماده ۴۴ قانون اساسی) از این حیث، حاکمیت قانون در مجارستان به خوبی ایجاد شده و استقالل حقوقی نهادهای محلی در مجارستان تضمین شده است.یکی از مسائل مرتبط و شاید مهمترین مسأله در ارتباط با حکومتهای محلی، وابستگی آنها به منابع دولتی است.کمتر از یک سوم درآمدهای حکومتهای محلی از مالیاتهای محلی تأمین میشود و مهمترین مالیات محلی، مالیات بر مشاغل است (۱۴ درصد درسال). در پایان، استقالل هنجاری)حقوقی( حکومتهای محلی در مجارستان، مطابق طرح اصلی که در قانون اساسی و قانون حکومت محلی تجویز شده، تضمین گردیده است)بخش شش ماده ۴۲ قانون اساسی( با وجود این هدف اصالح حکومت محلی، ایجاد یک نظام حکومت محلی زنده و بادوام است که در واقع ظرفیت خود حکمرانی محلی را داشته باشد.این امر تنها با احترام به خود مختاری مالی، حاصل میشود. ایده مدیریت عمومی جدید در سال ۱۹۹۰ ،زمانی که لیبرالیسم، پارادایم مسلّط در اندیشه اقتصادی ـ سیاسی بود، شکل گرفت. مسأله دیگر در ارتباط با تکنیکهای مدیریت جدید، فقدان پاسخگویی و شفافیت است. البتّه در بیشتر موارد عدم شفافیت و پاسخ گویی عمدی است. بعلاوه واقعیت این است که حکومتهای محلی از مقررات دولتی ثابت دوری میگزینند و رهبران محلی، ایده دوّم، یعنی به بودجه غیر کنترل شده بیشتر تمایل دارند.طراحان این نظام، امیدوارند که شهرداریها در ارائه خدمات محلی به طور ارادی مشارکت کنند.از اصالحات سال ۱۹۹۴ یک سطح استانی که از طریق انتخابات مستقیم، مشروعیت پیدا میکنند، تقویت شده است.
مطابق قانون اساسی مجارستان، خودحکومتی محلی حق قانونی شهروندان محلی است(ماده۴۴ قانون اساسی) رأی دهندگان واجد شرایط، حق داشتن حکومت محلی از طریق هیأت نمایندگی که آنها انتخاب میکنند و یا از طریق رفراندوم محلی که اِعمال میکنند را دارند.در قانون اساسی، رفراندوم محلی به عنوان یک نمایندگی غیر مستقیم پذیرفته شده است.شهرداران شهرها و شهرداران نواحی پایتخت و شهردار پایتخت در مجارستان به صورت مستقیم با رأی مردم انتخاب میشوند.نظام انتخاباتی در شهرهای بزرگ و کوچک متفاوت است. در شهرهای کمتر از ده هزار نفر جمعیت، رأی دهندگان ممکن است کاندیداهای زیادی از یک لیست برای تعدادی از صندلیهای شورای محلی انتخاب نمایند)نوعی انتخابات تناسبی وجود دارد(.در شهرهای بزرگ جایی که ده هزار نفر یا بیشتر جمعیت دارد، هیأت منتخب و شهروندان ممکن است به یکی از کاندیداها در حوزه انتخابی خویش رأی دهند.اکثریت صندلیها در میان لیست سازمآنها (احزاب) وNGOs به طورعادلانه توزیع میگردد. گروههای اقلیت بومی، محلی و ملّی حق دارند که حکومتهای محلی اقلیت را به شیوه انتخاباتی خاص شکل دهند.شوراهای داخلی میبایستی رضایت خود حکومتی اقلیت را برای تصمیماتی که در آموزش، فرهنگ و غیره اقلیت تأثیر میگذارد را بدست آورند.قانون خودحکومتی محلی حق افراد به انتخاب هویت خویش را به رسمیت شناخته است و افراد حق دارند آزادانه هویت خویش را تعیین کنند.از نقطه نظر نهادی، کار انتخابات محلی در مجارستان موفّق بوده است.رأی دهندهگان کامالً ساز و کارهای انتخاباتی را درک میکنند و تقلب انتخاباتی در اروپای غربی کمتر دیده میشود. در کل، رقابت برای سیستمهای حکومت محلی وجود دارد. با وجود این در برخی از روستاها مشکل است که به اندازه کافی کاندیدا وجود داشته باشد و به این دلیل ممکن است انتخابات لغو گردد.خودمختاری وسیع حکومتهای محلی، شهروندان را به لحاظ سیاسی فعال نمی
در سال ۲۰۰۰ شکایتها و اعتراضات عمومی نسبت به شهرداریها فقط ۱۳/۳ درصد را در برگرفته بود. نصف این فعالیتها به طور مستقیم به وسیله شهروندان از طریق NGOs و احزاب شکل می گیرد. برای تغییرات سرزمینی (تفکیک و جدا شدن از یک شهرستان و تبدیل به استان شدن) قانون، برگزاری رفراندم را ضروری دانسته است. بنابراین جدا شدن منوط به رأی شهرها می باشد.در دسته دیگر، تعارضی قوی در پروژههای بزرگ وجود دارد و در مسائل ناخواسته عمومی این امر ضروری است.این عنصر مهم اصلاح حکومت محلی از سال ۱۹۹۰ بوده است.حکومتهای محلی به این امر کار ندارند که شهروندان محلی در تصمیم گیریهایشان دخالت داده شوند.در شهرهایی که NGOs وجود دارند، تنها ۲۹.۳۸ درصد از حکومتهای محلی تلاش کرده اند تا آنها را در تصمیم گیریهای محلی دخالت دهند. جوامع محلی کوچک، استقلال بیشتری در اصالح قانون حکومت محلی از سال ۱۹۹۴ بدست آوردند. امّا سؤال این است که چه کسی از منافع شهروندان محلی دفاع میکند؟ در یک دموکراسی پاسخ این است که شهروندان محلی میبایستی فعال باشند و رهبرانشان را به تبعیت از خواستههایشان وادار کنند. به طور خالصه، نظام نهادهای محلی در مجارستان کامالً دموکراتیک است و همه ابزارهای مستقیم و غیر مستقیم برای شهروندان مجارستانی جهت مشارکت در حیات عمومی محلی فراهم نموده است.مشارکت شهروندان در امور عمومی محلی، با وجود این در مجارستان محدود شده است و نخبگان محلی توجه زیادی به وارد کردن شهروندان در فرآیندهای تصمیمسازی محلی ندارند.
بخش هفتم- نظام مالی مدیریت شهری
بخش هشتم- نوآوریهای شهری
“نوآوری یا رکورد" چالشی مرسوم در شهرهای امروز است. امروزه نوآوری برای حل مشکلات و چالشهای شهرها و نیز حل مشکلات اجتماعی شهری ضرورت یافته است. نوآوری تنها جایی میتواند رخ دهد که نوپاها (Start-ups) و کارآفرینان زیرساختها و منابع شهری را در اختیار داشته باشند تا بتوانند تاثیرات شگرف خود را بجا گذارند. تغییرات جمعیتی، زیست محیطی، اقتصادی، سیاسی و فرهنگی- اجتماعیایجاب میکند که شهرها به طور موثر و پایدار تر مدیریت شوند. شهرهای دنیا به طور فزایندهای در حال رقابت برای جذب استعدادها و سرمایه گذاریها هستند. شهرها به سختی تلاش میکنند که به شهرسازی ادامه دهند لیکن در مسیر خود مهمترین چالش آنها عدم یکپارچه بودن نظام مدیریت شهری است به گونهای که شهرها اغلب به شکل "سولهای" مدیریت میشوند یعنی هماهنگی بین دپارتمآنهای شهری تنظیم کننده حمل و نقل، آب، انرژی و امنیت بسیار کم بوده یا اصلا وجود ندارد. شهرهای سولهای ثابت کردند که به سختی تغییر میکنند، شهرها به یک نوع مدیریت شهری جدید نیاز دارند که از همکاری و هماهنگی بیشتر بین دپارتمآنها، ارتقاء آخرین نوآوری تکنولوژی هوشمند حمایت کرده و مشوقها را بین دپارتمآنها برای رسیدن به یک هدف مشترک دراینده یک شهر پایدار را هم سو کند. براین اساس، دولت مجارستان، طرح جدید برای از نو ساختن مدیریت شهرهایش و شکستن سولهها راه اندازی کرده است. سنگاپور بر روی استراتژی ملی هوشمند ۲۰۲۵ به منظور یکی کردن سیاست، مردم و تکنولوژی، و ارتقاء تمام ابعاد به منظور افزایش قابلیتهای ملی کار میکند. دولت مجارستان محدودیتهای سولهای را از زیرساخت، صنعت و خدمات شهری برداشته است و حکومت اعلام کرده است که هدفش تجمیع اطلاعات از عوامل مختلف در کلیه شهرهای کشور است.
بخش نهم- کیفیت زندگی شهری
شماری از اقتصاددانان "واحد اطلاعات اقتصادی"(EIU) در سال ۲۰۰۹، براساس سطح درآمد سرانه و هزینههای سبد خانوار، سطح دسترسی به کالاها و خدمات مناسب و با کیفیت و خدمات بهداشت و درمان ۱۱۰ کشور جهان را رتبه بندی کرده اند. به نقل از پایگاه خبری اینترنشنال بیزنس تایمز، در این جدول شاخص ایده آل را در عدد ۱۰ را در نظر گرفته و به طور نمونه با توجه به درآمد و شاخص ارزان بودن کالاها و خدمات و دسترسی آسان ۱۱۰ کشور جهان را رتبهبندی کردند که در آن، مجارستان در جایگاه۳۷ با رتبه ۶/۵۳۴ جای گرفته است.این در حالی است که طبق جدیدترین آمارها،این کشور به دلیل هزینههای بسیار پایین زندگی در آن و وجود فرصتهای شغلی فراوان، توانسته در لیست کشورهای ۲۰گانه که کیفیت زندگی بالایی دارند، به سرعت بالا بیاید.
بخش دهم- سیاستهای کارآفرینی
کارآفرینی همچنین در سیاست به عنوان موتور رقابت و رشد منطقهای اهمیت یافته است. پس از بحران جهانی، کارآفرینی به عنوان یک عنصر کلیدی در حمایت از بهبود اقتصادی و رشد اشتغال مورد توجه بیشتری قرار گرفت. بحران جهانی تفاوت بین مکآنها را نمایان تر کرد. سیاستهای منطقهای نشان دهنده تناسب آنها با نیازهای تجاری با در نظر گرفتن خصوصیات محیطهای اقتصادی و تجارت منطقهای است. جوانبی که باید در تعریف و اجرای سیاست کارآفرینی مد نظر قرار گیرد: شناسایی نوآوری و فناوری تجاری لازم؛ نوسازی و بهبود سیستم مالی (ارائه بودجه و سرمایه اولیه)؛ انعطاف پذیری موانع نهادی در بازار تولید و نیروی کار؛ و مراحل اداری و بوروکراسی که در ورود به کشور مانعایجاد میکند. استراتژی رشد اقتصادی اروپا تا سال ۲۰۲۰، در منطقه رشد هوشمند و به ویژه طرح «اتحادیه نوآوری» نقش سیاستهای منطقهای در افزایش پتانسیل رشد اتحادیه اروپا با ترویج نوآوری در تمام مناطق و در عین حال تضمین همکاری بین اتحادیه اروپا، پشتیبانی ملی و منطقهای برای نوآوری، تحقیق و توسعه، کارآفرینی و فناوری اطلاعات و ارتباطات را برجسته میسازد. پروژه شاخص کارآفرینی و توسعه جهانی (GEDI) برای ارزیابی مناسب کارآفرینی بر اساس تعریف چند بعدی آن و ارائه طرحی مفید برای تجزیه و تحلیل سیاست و توسعهایجاد شد. ویژگیهای برجسته شاخص GEDI عبارتند از:
- بافتمندی اطلاعات سطح فردی با توجه به شرایط نهادی یک کشور؛
- استفاده از ۱۴ معیار متنی برای نگرش، تواناییها و اهداف کارآفرینانه،
- درکاین موضوع که ارکان مختلف برای افزایش سطح کارایی سیستم همکاری دارند.
- و در نتیجه پذیرشاین موضوع که عملکرد کارآفرینی ملی ممکن است تحت تاثیر موانعی باشد، به عنوان مثال، ضعف نهادهای اداری میتواند عملکرد سیستم را محدود نماید.
شاخص GEDI کارآفرینی را به عنوان بخشی از سیستم ملی کارآفرینی در نظر میگیرد. بهاین ترتیب کارآفرینی در پاسخ به تعامل پویا بین نگرش کارآفرینانه، تواناییها و اهداف و توسط افراد که موجب تخصیص منابع از طریقایجاد و بهره برداری از سرمایه گذاریهای جدید میشوند، رخ میدهد.
. GEDI اولین شاخص پیچیده با تمرکز بر جنبههای کیفی و چند بعدی کارآفرینی است و مبتنی بر ۲۸ متغیر میباشد. به منظور استفاده از شاخص GEDI در تجزیه و تحلیل منطقهای، دادهها و متغیرهای مورد استفاده باید شرایط منطقهای را بازتاب دهد. مهمترین مسئله در مورد متغیرهای فردی در دسترس بودن حجم نمونه برای هر یک از هفت منطقه مجارستان است. بااین حال، استفاده ازمتغیرهای نهادی برای تجزیه و تحلیل منطقهای پیچیدهتر است. در حالتایده آل، برای تجزیه و تحلیل منطقهای و تجزیه و تحلیل در سطح کشوری از متغیرهای یکسان استفاده میکنیم. متاسفانه، بسیاری از متغیرهای نهادی برای برخی مناطق خاص در دسترس نیست. چندین گزینه برای غلبه براین محدودیت وجود دارد. یکی از راه حلهای ممکن در استفاده متغیرهای نهادی در سطح کشور برای تمام مناطق است. برایایجاد ارتباط بین عملکرد کارآفرینی ۷ منطقه مجارستان با متغیرهای منطقهای از متغیرهای یکسان(GERD ) ، تحصیلات عالی، نفوذاینترنت)، و یا متغیرهای مشابه جمع آوری شده از شاخص رقابت منطقهای اتحادیه اروپا استفاده نمودیم. در مورد دوم، ارزش متغیرهای منطقه در مقیاس متغیرهای سطح کشوری محاسبه شد. به دلیل عدم وجود چهار متغیر باقی مانده از متغیرهای سطح کشور مجارستان (آزادی اقتصادی، تسلط بازار، جهانی شدن، عمق بازار سرمایه) استفاده شد. در نتیجه، تفاوتهای منطقهای واقعی مجارستان ممکن است بالاتر از نتایج تجزیه و تحلیل باشد.این روش ترکیبی امکان مقایسه عملکرد کارآفرینی مناطق مجارستان با کشورهای دیگر را فراهم میکند که نسبت به صرفاً مقایسه مناطق با یک دیگر مناسب تر است. رتبه بندی نسبی هفت منطقه مجارستان بر اساس امتیاز کل شاخص GEDI در مقایسه با ۸۴ کشور دیگر کاملاً ناهمگن است. جایگاهاین مناطق در رتبهبندی بسیار بالا است. مجارستان مرکزی با ۴۷/۷ امتیاز در رتبه ۳۱ است که بالاترین امتیاز در میان هفت منطقه است و پایین ترین رتبه مربوط به دشت بزرگ جنوبی با ۳۶/۱ امتیاز است که در رتبه ۶۳ قرار دارد. از لحاظ مقایسه کشورها، رتبه مجارستان مرکزی در سطح مشابهی با کشورهای لتونی و ترکیه است، در حالی که رتبه دشت بزرگ جنوبی مشابه جمهوری دومینیکن و پاناما است. منطقه مجارستان مرکزی به لحاظ امتیاز GEDI حتی از کشور مجارستان در سال ۲۰۱۰ و ۲۰۰۸ تا ۲۰۱۲ پیشی گرفت. ترانسدانوبیای غربی (در رتبه ۵۰) پس از مجارستان مرکزی قرار میگیرد، اما موقعیت آن به طور نسبی بهتر از مناطق دیگر است. دشت بزرگ شمالی و دشت بزرگ جنوبی ضعیف ترین مناطق مجارستان هستند و دراین رتبه بندی شده در جایگاه ۶۱ و ۶۳ قرار دارند. میتوان گفت که رتبه بندی GEDI مناطق به خوبی نابرابریهای منطقهای را نشان میدهد. از نظر سرانه تولید ناخالص داخلی منطقه ترانسدانوبیای دارای موقعیت بهتری است که معمولاً بلافاصله بعد از ترانسدانوبیای غربی قرار میگیرد. بااین حال، با توجه به آخرین گزارش دفتر مرکزی آمار مجارستان، موقعیت ترانسدانوبیای مرکزی به تازگی ضعیف تر شده است. به عنوان مثال، میزان سرمایهگذاری مستقیم خارجی و میزان سرمایهگذاری کلی در ترانسدانوبیای مرکزی به طور جدی در سال ۲۰۱۱ کاهش یافته است.اگر سه منطقه بالای رتبه بندی را به لحاظ هر سه زیر شاخصی که قبلاً ذکر شد بررسی کنیم، مشخص میشود که مجارستان مرکزی (شامل بوداپست)، ترانسدانوبیای غربی و ترانسدانوبیای جنوبی از نظر نگرش کارآفرینی (ATT) و توانایی کارآفرینی (ABT) وضعیت بهتری دارند. در مورد انگیزه کارآفرینی (ASP)، مجارستان مرکزی (شامل بوداپست) در رتبه ۱ و مجارستان شمالی در رتبه ۲ و ترانسدانوبیای جنوبی در رتبه ۳ قرار میگیرند. مناطق مجارستان به ویژه از نظر نگرش کارآفرینانه و انگیزه کارآفرینی ضعیف هستند. از یک سو، نتایج نشان میدهد که سطح فعالیت نوآوری شرکتهای مجارستانی کاهش یافته است. برخی از علل آن را میتوان در ساختار اقتصادی شرکتهای مجارستانی یافت که به طور عمده روی خدمات رسانی متمرکز شده اند و میزان استفاده آنها از فناوریهای جدید نیز دراین کاهش تاثیرگذار است. تماماین عوامل به طور کلی بر روی بهره وری و رشد شرکتها اثر منفی دارد. حدود دو سوم از بودجه تحقیق و توسعه در منطقه مجارستان مرکزی در سال ۲۰۱۱ صرف شده است. فعالیتهای تحقیقاتی قابل توجه را همچنین میتوان در دشت بزرگ شمالی و دشت بزرگ جنوبی مشاهده کرد که به دلیل وجود پایگاههای تحقیقاتی بسیار بزرگی است که مربوط به بخشهای سنتی اقتصاد (مانند کشاورزی) است. در نهایت، تجزیه و تحلیل بر اساس ویژگیهای فردی کارآفرینان مجارستانی (کارآفرینان بالقوه) نشان میدهد که کارآفرینان مجارستان فاقد مهارتهای شروع فعالیتهای تجاری هستند و به طور کلی نسبت به فرصتهای بالقوه اقتصادی و یا تجاری نگرش منفی دارند. تعداد شرکتهای موجود یکی از مهمترین شاخصهای عملکرد اقتصادی است. میزان گسترش شرکتها در مقایسه با سال گذشته کاملاً متوسط است (فقط ۲/۷٪). منطقه مجارستان مرکزی دارای بالاترین تراکم شرکت است، در حالی که گسترش تعداد شرکتهای موجود در مجارستان شمالی، مجارستان جنوبی و ترانسدانوبیای مرکزی محدود شده است.
بخش یازدهم- حمل و نقل شهری
شهر بوداپست با وجود وسعت محدود و جمعیت کمتر از ۲ میلیونی آن، در مقایسه با بسیاری از پایتختهای کشورهای جهان، دارای تأسیسات و تجهیزات زیربنائی مناسب در زمینه حمل و نقل عمومیاست. همچنین بهدلیل توجه خاص به حفظ ابنیه بسیار باارزش آن، اکثر معابراین شهر از عرضی کم و محدود برخوردار است، اما با وجوداین، ترافیک سنگین دراین شهر وجود ندارد و در بسیاری از معابر، عبور و مرور وسایط نقلیه با روانی و به سرعت انجام میشود. بوداپست سیستم حمل و نقل ارزان، کارآمد و متنوعی دارد که شامل اتوبوس، مترو، اتوبوس برقی، تراموا، راه آهن شهری (HEV) و قایق میشود. با استفاده از وسایل حمل و نقل عمومیبوداپست میتوان به راحتی و به سرعت به مقصد خود در نقاط مختلف شهری رسید. بوداپست بیش از ۲۰۰ مسیر اتوبوس دارد که بیشتر مناطق شهر و حومه را پوشش میدهد. بعضی از مسیرها سرویس سریعالسیر نیز دارد که با علامت E در ادامه شماره اتوبوس مشخص شده است. مسیرهای اصلی در طول شب هم قابل دسترس است. بوداپست همچنین دارای سه خط حمل و نقل دریایی شهری است. حمل و نقل شبانه بوداپست یکی از بهترین سیستمهای حمل و نقل در اروپاست که میتوان به وسیلهاین اتوبوسها حتی سریعتر از روز، به هر نقطه از شهر سفر کرد.این اتوبوسها حدوداً از نیمه شب تا ۴ صبح کار میکنند و شمارههایشان با ۹ شروع میشود. بوداپست از چهار خط مترو به طول ۳۸ کیلومتر برخوردار است افزود: ۳۱ خط تراموا به طول ۲۴۴ کیلومتر ، هشت خط قطار شهری به طول ۷۶ کیلومتر، ۱۵ خط اتوبوس برقی به طول ۷۵ کیلومتر و ۲۶ خط اتوبوس یه طول دوهزار و ۷۵۵ کیلومتر خطوط شبکه حمل و نقل عمومیپایتخت مجارستان را تشکیل میدهند. به گفته وی شبکه حمل و نقل عمومیبوداپست ظرفیت جابجایی روزانه پنج میلیون نفر را دارد. رییس شرکت حمل و نقل عمومیبوداپست با اشاره به جمعیت سه میلیون نفریاین شهر و حومه آن گفت: با توجه به افزایش جمعیت بوداپست، افزایش ۱۵ درصدی ظرفیت شبکه حمل و نقل عمومیتا سال ۲۰۳۰ در دستور کار شهرداری قرار دارد.
بخش دوازدهم- توریسم شهری
در گزارش دو ساله مجمع جهانی اقتصاد از کشورهایی که بیشترین امکانات را برای جذب توریست دارند، یک سری ازاین ملاکهای اقتصادی در نظر گرفته شده است.این گزارش که بر اساس مقایسه شاخصهایی مثل امنیت، خدمات حوزه سلامت، منابع انسانی، امکانات تکنولوژیک، اولویتداشتن توریسم و سفر در اقتصاد، باز بودن نسبت به بازار جهانی، قیمتهای رقابتی، پایداری محیط زیست، صنعت حمل و نقل هوایی، زیربنای ارائه خدمات به توریستها، زیربنای حمل و نقل، منابع طبیعی و فضای فرهنگی و سفرهای تجاری نوشته شده است، میگوید خلاف انتظار بیشتر مردم، قدمت تاریخی و ادعای مالکیت بر عناصر تمدن، کمکی به جذب گردشگر بیشتر و ثروتمندترشدن کشورها نمیکند.
وقتی صحبت از گردشگری پیش میآید، محافظهکاران و فعالان محیط زیست بیشتر از همه نگراناین هستند که با هجوم خارجیها به کشورشان، محیط زیست آسیب ببنید و هزینههای جبرانناپذیر به طبیعت کشور وارد شود، در میان ۱۴۱ کشوری که از نظر حفاظت محیط زیست در برابر آسیبهای گردشگری طبقهبندی شدهاند، ۱۰ کشور اول، آلمان،ایرلند، فنلاند، لوکزامبورگ، نروژ، جمهوری سیشل، جزیرهای در شمال ماداگاسکار در اقیانوس هند، مجارستان، آرژانتین، سوئد و نیوزلند هستند.
این چشمانداز کشورهایی است که بهترین امکانات برای سرمایهگذاری در زمینه صنعت گردشگری را فراهم کردهاند واینده روشنی در زمینه کسب درآمد ازاین راه دارند. از جملهاین کشورها در شرق اروپا، مجارستان است که در سال ۲۰۱۵ میلادی بالغ بر ۴/۱۲ میلیون گردشگر شهری را به خود جلب کرد.
بخش سیزدهم- مدیریت پسماند شهری
مجارستان با بازیافت بطریهای پلاستیکی روح تازهای بهاین ضایعات بخشید است و از آنها محصولات مختلفی نظیر پوشاک، گلدان، موی مصنوعی و زیب لباس و آجرهای ساختمان تولید میکند. اداره حفاظت از محیط زیست مجارستان از یک دهه ی پیش و با افزایش نگرانیهای زیست محیطی اقدام به بازیافت پلاستیک کرد و امروز شاهد بازیافت حدود ۷۳ درصدی دراین کشور است. مجارستان افتخار این را داشت که پارچههای سازگار با محیط زیست تولید کند و آن را در اختیار شرکتهای داخلی قرار دهد تا آنها هم ازاین پارچهها لباسهای فوتبال تولید کنند. لازم به ذکر است که هر کدام ازاین لباسها از ۸ بطری پلاستیکی ذوب شده و تبدیل شده به پلی استر تولید شده اند و وزنشان هم ۱۳ درصد از وزن لباسهای معمولی کمتر است.
منابع:
- مرکز مطالعات و برنامه ریزی شهر تهران.(۱۳۸۵).مطالعه تطبیقی نظامهای مدیریت مناطق شهری در جهان، تهران.
- اسماعیل زاده، حسن و همکاران (۱۳۹۵) مطالعه تطبیقی مدیریت شهری و خودمختاری هنجاری حکومتهای محلی (مطالعه موردی: مجارستان، اتریش، ترکیه، آلمان،ایران) فصلنامه مطالعات شهری، دانشگاه آزاد واحد علوم تحقیقات تهران. دوره ۷، شماره ۲۱.
- Richard C. Frucht, Eastern Europe: An Introduction to the People, Lands, and Culture p. ۳۵۹-۳۶۰
- www.study۱۰۰۰.com
- www.kojaro.com/۲۰۱۷/۶/۳/۱۲۶۴۰۷
- http://www.asriran.com/fa/news/۴۱۷۷۸۱
- http://www.aftabir.com/articles/view/social/urban/c۴c۱۲۰۰۲۳۰۹۷۲p۱.php
- http://www.donya-e-eqtesad.com/news/۷۲۶۶۰۶
- http://www.salamatnews.com/news/۲۱۱۸۴۴
|