بانک اطلاعات مدیریت شهری کشور بلژیک

بخش اول- مشخصات آماری

کشوری در غرب اروپا و یکی از اعضای اتحادیه اروپا است، پایتخت آن بروکسل است، بلژیک در شمال با هلند، در شرق با آلمان، در جنوب شرقی با لوکزامبورگ، در جنوب با فرانسه و از شمال غربی با دریای شمال مجاور است. خط جدایی فرهنگی ژرمن‌ها و رومی‌زبانان از میانه‌های کشور بلژیک می‌گذرد.

در ۶۰٪ از مناطق بلژیک، زبان هلندی (گویش فلاندری) صحبت می‌شود و فرانسوی در ۴۰٪ مناطق جنوبی مثل والونی صحبت می‌شود و در منطقه پایتخت (بروکسل) هر دو زبان در نهادهای دولتی رایج است. کمتر از ۱٪ مردم بلژیک آلمانی‌زبان‌اند و در شرق کشور زندگی می‌کنند. این گوناگونی زبانی تاکنون باعث تنش‌های سیاسی بسیاری در کشور بلژیک بوده و در دوره‌هایی همچنان یکپارچگی این کشور را تهدید می‌کند.

نام بلژیک از نام لاتین که برای اکثر بخش‌های شمالی منطقه گُل‌نشین استفاده می‌شد یعنی «گاولیا بلژیکا» گرفته شده‌است. این نام لاتین خود برگرفته از گروهی از قبایل سلت است که قبیله بلژها نام داشتند. به لحاظ تاریخی، بلژیک قسمتی از کشورهای فروبوم بوده که شامل هلند و لوکزامبورگ نیز می‌شده‌است و پیشترها نواحی گسترده‌تری را نسبت به گروه کشورهای بنلوکس امروزی دربر می‌گرفته‌است.

بخش دوم- مناطق شهری

بلژیک از شهرنشین ترین ملت های اروپایی است، و حدود ۹۷ درصد از جمعیت ۱۰میلیونی آن در نواحی شهری زندگی می کنند. تراکم جمعیت ۳۳۷ نفر در هر کیلومترمربع است. بلژیک فقط یک شهر، بروکسل با جمعیت بالای یک میلیون نفر دارد. شهرهای مهم دیگر آن ورپ (۴۵۲ هزار نفر)˛ چنت (۲۲۸ هزار نفر)˛ چارلئوری (۲۰۰ هزار نفر)˛ لییگو (۱۸۴ هزار نفر) می‌باشد. این شهرها به وسیله شهرهای با سایز متوسط مانند لیوون، مونس، نامار و بروگس دنبال می‌شود. ۹ شهر با سایز متوسط دیگر ۶۰ هزار نفر یا بیشتر جمعیت دارند، آلست ،سراینگ ، چنک ، تورنای، هاسلت، اوستند ، سنت نیکلاس ، مارسل˛ لیویر ، این شهرها در سه منطقه بلژیک : فلاندر (منطقه هلندی زبان در شمال)، منطقه شهری دوزبانی بروکسل، و والون (منطقه فرانسه زبان در جنوب، با جامعه آلمانی زبان در ناحیه شرقی) قرار دارند.

در دهه‌های اخیر، فلاندر پیشرفت اقتصادی برجسته داشته است، مهاجرت شهری در تعداد زیاد متوقف شده و درجه رضایت ساکنین در ارتباط با شهرهای آن ها در سطح بالایی قرار دارد. هر چند فلاندر از افزایش اخیر در قیمت‌های مسکن رها نشده، ولی این قیمت‌ها در مقایسه با کشورهای همسایه کاملا شایع است. منطقه شهری بروکسل در ۱۹۸۹ ، در رأس شهرهای ۱۹ بخش اصلی تأسیس شد . ۵۰درصد از مشاغل بروکسل به وسیله مردم خارج از منطقه اشغال می‌شود، در حالی که نرخ بیکاری درونی تا ۲۲ درصد در ۲۰۰۴ می رسد. بخش جمعیت ثروتمندتر به علت مشکلات مالی مهم برای منطقه بروکسل از شهر به طرف دو منطقه دیگر حرکت  می کنند.

والون در حال حاضر صنعت‌زدایی شهری شناخته می شود. والون در ابتدا میزبان تمرکز صنعت شهری، به طور ویژه زغال سنگ و فولاد، با کارخانه‌ها و کارگاه های تولیدی عموماً واقع در نزدیک خانه‌های کارگران بوده است، ولی در حال حاضر ارتباط بین زندگی و کار منقطع شده است.

بخش سوم- منابع اقتصادی

بلژیک در یک منطقه بسیار صنعتی واقع شده است. اقتصاد بلژیک بر پایه بخش خصوصی می‌چرخد. تولید ناخالص داخلی این کشور در سال ۲۰۱۴ میلادی ۶/۳۴۲ میلیارد دلار بود.  نرخ تورم در این کشور ۸/۱ درصد است. بلژیک ۴/۹میلیون نفر نیروی کار دارد که یک درصد آنها در بخش کشاورزی، ۲۴/۵ درصد در بخش صنعت و ۷۴ درصد در بخش خدمات مشغول به کار هستند. نرخ بیکاری در این کشور ۱/۸ درصد است و چهار درصد مردم آن زیر خط فقر زندگی می‌کنند.

صادرات بلژیک شامل ماشین‌آلات، موادشیمیایی، الماس، آهن و مواد غذایی است که به کشورهای آلمان، فرانسه، هلند، انگلستان ، آمریکا  و ایتالیا صادر می‌شود. واردات به این کشور شامل ماشین‌آلات، مواد شیمیایی، الماس (تراش‌نخورده)، مواد غذایی، محصولات نفتی و تجهیزات حمل‌ و ‌نقل است که از کشورهای هلند، آلمان، فرانسه، انگلیس، ایرلند  و آمریکا وارد می‌شود.

بلژیک، با جمعیت متراکم، در قلب یکی از مهمترین مناطق صنعتی جهان قرار گرفته‌است. به طور جاری، اقتصاد بلژیک، عمدتآ بر پایه خدمت است و طبیعتی با بخش‌های دوگانه فلاندری جلوه پویایی از خود بروز داده و بروکسل به عنوان مرکز چند نژادی و چند زبانه آن، و یکی از بلندمرتبه‌ترین اعضای اتحادیه اروپا ست و اقتصادی والونی که از لحاظ تولید ناخالص ملی یک چهارم عقب مانده‌است. بلژیک اولین کشور اروپایی اقلیمی بود که در اوایل دهه ۱۸۰۰ دستخوش انقلاب صنعتی شد. شهرهای لیژ و شارلوآ به سرعت در صنایع معدن و فولادسازی توسعه یافتند و در اوایل قرن بیستم کاملآ شکوفا شدند. با این حال، در دهه ۱۸۴۰ صنعت پارچه بافی فلاندرز به بحران شدیدی دچار شد و فلاندر از این جهت دچار قحطی شد. بعد از جنگ‌جهانی دوم، شهرهای خنت و آنتورپ توسعه سریع صنایع شیمی و پتروشیمی را تجربه نمودند. بحران‌های نفت ۱۹۷۳ و بحران نفت ۱۹۷۹ اقتصاد را به سمت ترقی طولانی مدت پیش برد. صنعت فولادسازی بلژیک تاکنون رکودهای اقتصادی زیادی را تجربه نموده‌است. این مسئله مانع از توسعه اقتصادی والونی شده‌است.

در دهه‌های ۱۹۸۰ و ۱۹۹۰ توسعه مرکز اقتصادی کشور به سمت شمال فلاندرز ادامه یافت. امروزه، صنعت در مناطق پرجمعیت فلاندری در شمال متمرکز شده‌است. در پایان دهه ۱۹۸۰، سیاست‌های اقتصاد کلان بلژیک به بدهی انباشته دولت در حدود ۱۲۰ درصد از تولید ناخالص داخلی منجر شد. به طور جاری، بودجه در تعادل است و بدهی عمومی با  ۳/۹۴ درصد از تولید ناخالص داخلی (تا پایان سال ۲۰۰۵) هم تراز می‌باشد.

در سال۲۰۰۴ نرخ حقیقی رشد تولید ناخالص داخلی در حدود ۲/۷ درصد محاسبه شد. اما انتظار می‌رود در سال ۲۰۰۵ این مقدار به ۱/۳ درصد تنزل کرده باشد. بلژیک به طور خاص دارای اقتصاد باز است. از دیدگاه ترابری بلژیک، دارای زیربنای محکم بنادر، کانال‌ها و راه آهن و بزرگ راه است که امکان یکپارچه شدن صنعتش با صنایع همسایگانش را به آن می‌دهد. بندر آنتورپ دومین بندر بزرگ اروپاست. بلژیک، به عنوان یکی از اعضای پایه‌گذار اتحادیه اروپا، از توسعه قدرت سازمان‌های این اتحادیه برای یکپارچه‌سازی اقتصاد کشورهای عضو شدیدآ حمایت می‌نماید. در سال ۱۹۹۹، بلژیک، یورو، تنها واحد پول اروپایی، را به عنوان واحد پول پذیرفت و در سال ۲۰۰۲، آن را جایگزین‌فرانک بلژیک کرد. اقتصاد بلژیک، قویآ به بازرگانی خارجی به ویژه کالاهای ارزش افزوده وابسته‌است. واردات عمده آن عبارتند از تولیدات غذایی، ماشین آلات، الماس خام، نفت خام و تولیدات نفتی، مواد شیمیایی، لباس و لوازم و بافتنی‌ها. صادرات عمده آن عبارتند از اتومبیل، غذا و تولیدات غذایی، آهن و فولاد، الماس پرداخته، منسوجات، پلاستیک، تولیدات نفتی و فلزات غیر آهنی. از سال ۱۹۲۲، بلژیک و لوکزامبورگ دارای یک بازار تجاری مشترک با گمرک و واحد پول یکسان بوده‌اند که تحت عنوان اتحادیه اقتصادی بلژیک لوکزامبورگ فعالیت می‌نماید. شرکای تجاری اصلی این اتحادیه عبارتند از آلمان، هلند، فرانسه، بریتانیای کبیر، ایتالیا، ایالات متحده آمریکا و اسپانیا. بلژیک در سال ۲۰۰۵، از نظر شاخص توسعه انسانی، در سازمان ملل، در رده نهم قرار داشته‌است.

بخش چهارم- برنامه‌ریزی شهری

در وضع جدید دولت مرکزی مسئولیت سیاست خارجی، دفاع، سیاست پولی و ما لی و امور عمران سراسری مانند شبکه راه های مهم و فرودگاه‌ها و بنادر مهم را بر عهده دارد .اما بیشتر اختیارات و مسؤولیت‌ها از جمله برنامه ریزی فضایی به مقامات منطقه ای واگذار شده است.

لایه میانی حکومت از سه جامعه فرهنگی و سه منطقه اقتصادی تشکیل شده است .جوامع فرهنگی متشکل از اقوام فلمان (هلندی)، فرانسوی و آلمانی زبان مسؤولیت امور فرهنگی، اجتماعی و مکان ها و بناهای پرارزش را بر عهده دارند و مناطق اقتصادی متشکل از فلاندر ، منطقه والون و بروکسل متصدی امور اشتغال، سرمایه‌گذار ی عمومی، راه‌ها ی ماشین رو، حفاظت محیط زیست و قانون‌گذاری، سیاست‌گذاری و برنامه‌ریزی منطقه ای هستند. همان طور که دیده می‌شود برنامه ریزی فضایی در حیطه اختیار مناطق است . هر منطقه مقررات برنامه‌ریزی مربوط به خود را تدوین و برنامه‌های منطقه ای و زیر منطقه‌ای را تهیه می کند و فقط در موارد محدود مانند شبکه را ه‌ها ی اصلی دولت فدرال در برنامه ریزی فضایی دخالت می دهد.

با توجه به تفاوت در سیاست‌های برنامه ریزی در مناطق از یک سو، و دامنه وسیع اختیارات آنها در برنامه ریزی فضایی از سوی دیگر تفاوت‌های برجسته‌ای در ساختار نظام برنامه ریزی بین مناطق دیده می شود، هر چند اساس برنامه ریزی تا همین اواخر به قانون منطقه بندی و برنامه ریزی سال ۱۹۶۲ متکی بود (نیومن، ۱۳۸۶ ، ص ۸۴ ) . از سال ۱۹۸۰ هر یک از مناطق برنامه ریزی فضایی منحصر به خود را داشته اند که این قوانین برنامه‌ریزی فضایی عمدتا در سال ۲۰۰۳ مورد بازبینی قرار گرفته است. نکته مهم در برنامه‌ریزی فضایی بلژیک اهمیت همخوانی و ارتباط بین برنامه ریزی در هر لایه حکومتی با برنامه ها ی لایه بالاتر می باشد.

همانطوری که اشاره گردید کشور بلژیک در سطح ملی فاقد طرح یا برنامه‌ریزی فضایی است. در سطح منطقه ای و محلی هر یک از مناطق اقتصادی سیاست‌های متفاوتی را دنبال می کنند:

در منطقه فلاندرها نظام برنامه ریزی در سه سطح منطقه ای، استانی و شهرداری عمل می کند. در سطح منطقه ای طرح‌های ساختار فضایی منطقه ای و طرح های اجرایی منطقه ای تهیه شده، در سطح استانی و شهری طرح ساختاری و اجرایی استانی و شهری انجام می‌گردد. تأکید بر توسعه پایدار و تمرکز دادن رشد به خصوص رشد شهرهای بزرگ مانند آنور و بروکسل می‌باشد.

در منطقه والون نظام برنامه ریزی بیش از دو لایه، یعنی منطقه ای و محلی ندارد . طبق قانون در هر دو سطح طرح‌های ساختاری و اجرایی تهیه می‌شود . البته طرح های سطح زیرمنطقه‌ای که طرح‌های منطقه بندی هم هستند، تهیه می گردد که بخشی از منطقه والون را می پوشاند.

منطقه پایتخت بروکسل هم نظام برنامه‌ریزی دو سطحی به موقع اجرا گذاشته شده است، هر دو لایه منطقه‌ای و محلی (شهرداری) مکلف به تهیه برنامه‌ها ی توسعه و برنامه‌های کاربری یا تخصیص زمین ها هستند.  

برنامه‌هایی که به تصویب شهرداری می رسد باید به تصویب منطقه نیز برسد. برنامه‌های توسعه چارچوب سیاست‌های کلی است و برنامه‌های تخصیص کاربری زمین‌ها را مشخص می کند.

بخش پنجم- رشد و توسعه شهری

به منظور بررسی رشد و توسعه شهری در بلژیک ابتدا نواحی برنامه‌ریزی فضایی معرفی شده، در ادامه مسؤولان امور برنامه‌ریزی فضایی در سطوح مختلف، قوانین کلیدی جهت برنامه‌ریزی در هر سطح و در نهایت، برنامه‌های فضایی تهیه شده در هر سطح معرفی خواهند شد.

نواحی برنامه‌ریزی فضایی

در نتیجه استقلال حاصل شده در ۱۸۳۰ ، بلژیک تبدیل به یک کشور با سیستم ایالات متحده گردید که قدرت تصمیم‌گیری از پارلمان ملی و دولت ملی ناشی می شود . پس از اجرای چهار اصلاح ایالتی (در ۱۹۷۰،۱۹۸۰˛ ۱۹۸۹-۱۹۸۸و ۱۹۸۳) بلژیک به آنچه امروز است، تبدیل گردید: یک کشور که با هویت‌های منطقه ای و فرهنگی در یک ساختار فدرال واحد تطبیق داده شده است.

اتحاد بلژیک ۱۸۳۰ به وضع موجود، ساختار پیچیده‌تری در سه سطح زندگی بخشید: سطح بالاتر شامل ایالت فدرال است، جوامع و منطقه‌ها، سطح میانه بوسیله استان، و سطح پایین تر کمون است.

مسؤل برنامه‌ریزی فضایی در سطح ملی، منطقه‌ای و محلی

در سطح ملی

دولت فدرال مسؤلیت مدیریت هر موضوعی که بر خواست همه بلژیک اثرگذار است، مستقل از ویژگی‌های زبانی، فرهنگی و منطقه ای را بر عهده دارد: برای مثال، امور خارجی، دفاع ملی، امور دادگستری، مالی، اجتماعی و سهم اصلی سلامت عمومی و امور خانوادگی. به علاوه ایالت فدرال همه مسؤلیت هایی را که بلژیک و هویت فدرال در اتحاد اروپا و ناتو را تضمین می کند، برعهده دارد.

بلژیک مطابق قانون اساسی یک رژیم سلطنتی است که ، به عنوان نتیجه ای از چهار بازبینی متوالی طبق قانون اساسی به یک ایالت فدرال تبدیل شده است. بلژیک ترکیبی از جوامع (جامعه فلاندر، جامعه والوانی ها بروگسل و جامعه آلمانی زبان) و سه منطقه (منطقه فلاندر، منطقه والون و منطقه پایتختی بروکسل) است.

جوامع منطبق بر گروه بندی جمعیتی، بر اساس زبان آن‌ها (هلندی، فرانسه و آلمانی، همگی به عنوان زبان های اداری شناخته شده است) و هویت فرهنگی است. بنابراین مردم هلندی زبان بروکسل متعلق به جامعه فلاندر، جامعه فرانسوی زبان متعلق به جامعه والونی است. مناطق بر اساس پایه های محلی تعریف می شود.

قدرت تصمیم گیری بین ایالت فدرال، جوامع و مناطق تقسیم می شود، که حتی در موقعیت و پرداخت مخارج نقش دارند، ولی نقش آ ن‌ها به وسیله دایره صلاحیت‌ها تشخیص داده می شود.

ایالت فدرال مسؤل دادگستری (شامل پلیس فدرال )، امنیت اجتماعی (شامل مستمری بگیران)، امور مالی، سیاست خارجی، دفاع ملی، بخش‌های به خصوصی از اقتصاد مانند قیمت‌ها و سیاست درآمدی، همراه با یک قسمت مهم از سلامت عمومی، رفاه داخلی، تعاونی توسعه است. ایالت فدرال هم چنین مسؤل هر موضوعی است که در حیطه اختیار جوامع و مناطق نیست. نهایتا دولت فدرال همه مسؤلیت‌های بلژیک و مواردی که هویت یکپارچه آن در ارتباط با اتحادیه اروپا، ناتو و سازمان ملل را نشان می دهد، برعهده دارد. ایالت فدرال هیچ قدرت صریحی در ارتباط با سیستم برنامه‌ریزی فضایی ندارد .

برنامه‌ریزی فضایی در طی سطوح منطق‌های، کنترل می شود . هر چند، اصول پا یه از برنامه ریزی فضایی ملی در سال ۱۹۶۲ و برنامه‌ریزی شهری اتخاذ شده است.

در سطح منطقه‌ای

در سطح پایین‌تر از دولت فدرال جوامع و مناطق قرار دارند . جوامع در ارتباط با موضوعات مرتبط با مردمی که آن را شامل می شود، مانند زبان، فرهنگ و آموزش اختیار عمل دارند و مناطق در ارتباط با موضوعات منطق های مانند برنامه‌ریزی، محیط زیست و اشتغال دارای اختیار و مسؤلیت هستند. بنابراین برنامه‌ریزی فضایی در حیطه اختیارات مناطق قرار می گیرد.

در ارتباط با برنامه‌ریزی فضایی در بلژیک باید گفت که یک سیستم برنامه‌ریزی منسجم و واحد در سطح ملی بلژیک وجود ندارد، بلکه سه سیستم برنامه‌ریزی مستقل و مجزا در بلژیک وجود دارد. هر کدام از مناطق در نواحی تحت پوشش خود دارای اختیار بوده و هم چنین در ارتباط با مباحث مرتبط با برنامه‌ریزی فضایی مانند توسعه اقتصادی، اشتغال، کشاورزی، سیاست آب، مسکن، انرژی، کارهای عمو می و حمل و نقل ( به استثنای راه آهن)، محیط زیست، احیای روستایی و حفاظت منابع طبیعی مختار هستند .همچنین مناطق برای تحقیقات علمی و ارتباطات بین الملل در زمین ه‌های فوق الذکر مسؤل هستند.

سه منطقه بلژیک مسؤلیت برنامه‌ریزی فضایی را به حاکمیت و اجرا، مسؤلان استانی و مسؤلان شهری محول کرده اند. سیستم برنامه‌ریزی بر اساس کنترل چارچوبی است، بدین معنی که برنامه‌ها در سطوح پایین تر (با مشخصات دقیق تر) نباید در تضاد با برنامه‌ها در سطوح بالاتر باشد.

جوامع نباید تاثیری بر برنامه‌ریزی فضایی داشته باشند ، چنانکه ذکر گردید، آن ها اساسا برای آموزش، رفاه فرهنگی، استفاده از زبان و موضوعات مرتبط با شخصیت سازی مسؤل هستند مانند سیاست‌گذاری در ارتباط با بهداشت، حفاظت از کودکان ، کارگران اجتماعی، پذیرش مهاجران. جوامع هم چنین برای تحقیقات علمی و ارتباطات بین الملل در زمین‌هایی که تحت اختیارشان است، مسؤل هستند.

در سطح محلی

مرحله اجرایی پایین تر به استان‌ها و شهرداری ها محول شده است . آن ها باید در ارتباط با حیطه اختیارات و قدرت فدرال، جوامع و منطقه ای، متفاوت عمل نما یند و تابع همه قدرت‌های بالاتر باشند.

در منطقه والون استان‌ها فقط نقش توصیه‌ای در ارتباط با برنامه‌ریزی فضایی دارند، هر چند کنترل‌هایی بر ارایه مجوز برای برنامه‌ریزی را دارند . در مقابل، در منطقه فلاندر استان ها مسؤلیت برنامه‌ریزی کامل روی منطقه شان را دارند.

پایین ترین مرحله اجرایی به وسیله شهرداری‌ها شکل می گیرد، که نزدیک‌ترین جایگاه قدرت به مردم است. مانند استان‌ها آن‌ها نیز باید با قدرت‌های رده بالاتر خود در ارتباط باشند: شهرداری‌ها باید تصمیمات برنامه‌ریزی فضایی را ارایه دهند یا به سطح منطقه‌ای پیشنهادهایی را برای تصویب نهایی ارایه دهند. منطقه والون در حال حاضر یک روش غیر متمرکز را به کار گرفته که به شهرداری‌ها اختیارات بیشتری ارایه می‌کند، که آن ها امکان انطباق و پیروی از شرایط برنامه‌ریزی اصلی را پیدا می کنند.

قانون کلیدی در ارتباط با سیاست برنامه‌ریزی فضایی و دستورالعمل سیاسی در هر سطح

در سطح ملی

سازمان فضایی ۱۹۶۲ و اقدام برنامه‌ریزی شهری، مسؤلیت برنامه‌ریزی فضایی را بین سطوح منطقه ای، شهرداری و استانی تقسیم می کند.

در سطح منطقه ای

سه منطقه به نام‌های فلاندر، والون و پایتخت بروکسل هستند. همه سیاست‌های آن ها بر اساس اقدام برنامه‌ریزی فضایی ۱۹۶۲ است، اگرچه از دهه ۱۹۸۹ آن ها برای تفسیر اقدامات به روش خودشان آزاد هستند، که تفاوت در اولویت‌ها، سیاست‌ها و سیستم‌ها ی برنامه‌ریزی را نتیجه می دهد.

منطقه فلاندر: تا ۱۹۹۶ منطقه فلاندر بر اساس سیستم برنامه‌ریزی فضایی منطقه ای مبتنی بر چارچوب و اصول اقدام برنامه‌ریزی فضایی ۱۹۶۲ است . هر چند در ۱۹۹۶ مجریه فلاندر دستورالعمل برنامه‌ریزی فضایی را تعریف نمود. دستورالعمل جدید در۱۹۹۹ تصویب شد که در نوامبر ۲۰۰۳ بازبینی شد. دستورالعمل برنامه‌ریزی ساختار فضایی و برنامه‌های اجرایی فضایی در سطوح منطقه‌ای، استانی و شهرداری‌ها توسعه یافت.

منطقه والون: آن‌ها همه قوانین ۱۹۸۴ در قانون (قانون والون ۱۹۸۴ ؛CWATUP) کنار هم قرار می‌دهند. تغییرات قابل توجه در این قانون از آن زمان ایجاد شده است .قوانین نهایتا در دسامبر ۲۰۰۳ بازبینی شد. CWATUP  به توسعه برنامه‌های زیر احتیاج دارد: برنامه ساختار منطقه ای والون، قانون شهری منطقه‌ای، برنامه زیر منطقه‌ای، برنامه ساختاری شهرداری، برنامه مدیریت شهرداری ، قانون شهری شهرداری و برنامه مدیریت ویژه.

منطقه پایتختی بروکسل: آن ها هم چنین قانون خودشان را به نام (قانون برنامه ریزی ·فضایی بروکسل ۱۹۹۱) تعریف کرده اند. این قانون سه ابزار مهم در ارتباط با توسعه شهری یا قانون برنامه ریزی فضایی ارایه     می دهد: برنامه های فضایی، اختیارات و قوانین توسعه شهری.

در سطح محلی

استانی و شهرداری: استان ها و شهرداریها به وسیله قانون منطقه ای کنترل می شود، که در قوانین استانی (از تاریخ ۱۸۳۶، آخرین بازبینی در سپتامبر ۲۰۰۳ ) و قوانین شهردار ی (آخرین بازبینی در سپتامبر ۲۰۰۳ ) طرح شده است.

 برنامه‌های فضایی تهیه شده در هر سطح

سطح ملی: هیچ برنامه کلی در سطح ملی وجود ندارد.

سطح منطقه‌ای: برنامه چشم انداز ، برنامه‌های اجرایی به طور قانونی الزام آور برنامه‌های کاربری زمین بودند که می تواند یک منطقه، یک زیر منطقه، یک شهرداری یا قسمتی از شهرداری را بپوشاند. آن هایی که منطقه‌ها یا زیرمنطقه‌ها را می پوشاند در سطح منطقه‌ای تهیه شده است. قبل از پذیرش نهایی، از نظر قانونی نیاز است که برنامه‌های کاربری زمین در طی فرایند بازدید و بازرسی عمومی قرار داده شود.

منطقه فلاند : طرح ساختار فضایی منطقه‌ای و طرح های اجرایی فضایی منطقه‌ای. طرح ساختار فضایی منطقه ای بیشترین توسعه آتی مطلوب منطقه فلاندر را ترسیم می کند. هدف آن خلق همبستگی بین همه ابتکارات و اقدامات آغازین فضایی در منطقه است. طرح‌های اجرایی فضایی منطقه جهت اجرا و محکم ساختن برنامه ساختار فضایی تهیه می شود. این برنامه‌های اجرایی از نظز قانونی الزام آور هستند.

منطقه والون:  برنامه ساختار منطقه ای والون که استراتژی مدیریت و توسعه کلی بر ای منطقه والون به عنوان یک کل را در برمی گیرد. قانون توسعه منطقه‌ای که قوانین و ضوابط توسعه شهری منطقه‌ای را شامل می شود.

زیر منطقه‌ای والون : برنامه زیر منطقه که طرح کاربری زمین یا منطقه بند ی است، برنامه قسمت‌هایی از منطقه والونی را می پوشاند.

منطقه پایتختی بروکسل: طرح توسعه منطقه ای بیشتر ین توسعه مطلوب منطقه بروکسل با توجه به جنبه های اقتصادی، اجتماعی، ترافیکی و زیست‌محیطی را بیان می کند. برنامه توسعه منطقه‌ای اساسا اکتشافی است. طرح کاربری زمین منطقه ای که به سال برمی گردد و بالاترین حد سلسله مراتب برنامه‌های قانونی را شکل می دهد، کاربری کلی همه قسمت‌های منطقه را بیان می کند. طرح کاربری زمین منطقه‌ای همچنین می‌تواند ضوابط اندازه ساختمان‌ها را هم شامل شود . کلیه مجوزها ی توسعه‌های شهری باید درون طرح منطبق شود. بعد از آن هم چنین قوانین فضایی منطقه‌ای موجود که ضوابط منطقه به عنوان یک کل یا بخشی از منطقه مانند دسترسی، جداسازی و امنیت ساختمان‌ها را ارایه می‌دهد.

سطح محلی

   استانی

طرح کاربری زمین یا طرح‌های اجرایی به طور قانونی برای طرح‌های کاربری زمین که می‌تواند یک منطقه، یک زیر منطقه، یک شهرداری یا بخشی از شهرداری را بپوشاند، الزام آور است.

منطقه فلاندر: طرح ساختاری استانی ، طرح‌های اجرایی استانی. طرح ساختاری استانی بیشترین توسعه مطلوب آتی هر استان را تعیین می کند. هدف آن خلق همبستگی بین همه اقدامات آغازین در استان به خصوص است. طرح‌های اجرایی استانی جهت اجرا و محکم ساختن طرح ساختاری استانی است. طرح‌های اجرایی به طور قانونی الزام آور هستند. طرح ساختاری استانی و طرح اجرایی استانی باید بر طرح ساختاری منطقه ای و طرح های اجرایی منطقه ای منطبق باشد.

·        منطقه والون : هیچ برنامه‌ای در این سطح ندارد.

·        منطقه پایتختی بروکسل : هیچ برنامه‌ای در این سطح ندارد.

شهرداری

طرح‌های کاربری زمین یا طرح‌های اجرایی که شهرداری ها یا زیر شهرداری‌ها را می پوشاند، در سطح شهرداری تهیه می‌شود، هرچند باید در سطح منطقه‌ای تصویب شود.

منطقه فلاندر: طرح ساختاری شهری، طرح اجرایی شهری. طرح ساختاری شهری بیشترین توسعه آتی مطلوب شهر را به عنوان یک کل تعیین می‌کند . هدف آن خلق همبستگی بین اقدامات آغازین در شهر به خصوص است. طرح‌های اجرایی شهری جهت اجرا و محکم ساختن طرح ساختاری شهری تهیه می شود. طرح‌ها ی اجرایی از نظر قانونی الزام آور است. طرح ساختاری شهری و طرح های اجرایی شهری باید با طرح ساختاری منطقه‌ای، طرح‌های اجرایی منطقه ای، طرح ساختاری استانی و طرح اجرایی استانی تطبیق داده شود.

منطقه والون: طرح ساختاری شهری که اطلاعاتی از قوانین ، مدیریت و برنامه بیشترین توسعه مطلوب شهر به عنوان یک کل را شامل می شود . برنامه مدیریت‌شهری یک طرح کاربری زمین یا منطقه بندی است. طرح شهر را به عنوان یک کل می پوشاند. قانون شهری شهرداری ضوابط و مقررات توسعه شهری شهرداری را شامل می شود.

زیر شهرداری والون: طرح مدیریت ویژه یک طرح کاربری زمین یا منطقه‌بند ی است . طرح بخش‌هایی از شهرداری را می‌پوشاند.

شهرداری پایتختی بروکسل: طرح توسعه شهری بیشترین توسعه مطلوب شهری با توجه به جنبه‌های اقتصادی، اجتماعی، ترافیکی و زیست محیطی را بیان می کند . طرح توسعه شهری اساسا اکتشافی است، ولی می‌تواند قانونی بر اساس کاربری های خاص داشته باشد.

زیر شهرداری پایتخت بروکسل: طرح کاربری زمین یا هدف ویژه که جزئیات کاربری هر قسمتی از شهرداری را بیان می کند. طرح‌های مقصد ویژه هم چنین می تواند ضوابط اندازه و کیفیت زیبایی ساختمان‌ها را شامل شود.

بخش ششم- مدیریت شهری

در بلژیک، مردم برای انجام کلیه امور شهر و خدمات شهری و حتی برای تمام امور شخصی خویش به شهرداری مراجعه می کنند و شهرداری‌ها تقریباً تمامی مسؤلیت مرتبط با امور شهری اعم از امور رفاهی، خدماتی، آموزشی و اقتصادی شهروندان را مدیریت و برنامه‌ریزی می کنند.

بخش هفتم- نظام مالی مدیریت شهری

درآمد شهرداری‌ها در بلژیک از مالیات و عوارض مختلف دولتی مانند مالیات بر درآمد و املاک عوارض، صدور پروانه‌های ساختمانی , عوارض سطح شهر و نوسازی, عوارض برق, آب,تلفن, فاضلاب , گذرنامه و اتومبیل تأمین می‌شود و درآمد حاصل از مستغلات مربوط به شهرداری‌ها همگی توسط دفاتر اسناد‌رسمی که نهادی خصوصی است از مردم اخذ و پس از تفکیک و ثبت همراه با فتوکپی سند به طور هفتگی به شهرداری ارسال و مبالغ دریافتی را نیز به حساب شهرداری واریز می کنند.

بخش هشتم- نوآوری‌های شهری

از جمله مهم‌ترین نوآوری‌های شهری که طی سال های متمادی در شهرهای بلژیک به وقوع پیوسته است می‌توان به موارد زیر اشاره نمود:

- کمک به نابینایان در برخی رستوران‌های شهر بروکسل بلژیک: با عنایت به قانون مصوب ۱۰ مه ۲۰۰۷ در رابطه با  مبارزه علیه تبعیض شهر بروکسل تمام رستوران‌هایش را موظف به چسباندن تابلوی – ورود سگ‌های راهنمای نابینایان بلا مانع است، کرد. به این ترتیب این رستوران‌ها آمادگی خود را برای ورود نابینایان و افراد کم بینا که با خود یک سگ راهنما دارند اعلام کردند و علی رغم اینکه برخی ورود سگ‌ها را به رستوران‌ها و کافه‌ها یک عمل غیر بهداشتی می دانند ورود سگ‌های راهنمای نابینایان یک استثنا برای قانون‌گذار شمرده شده است، چراکه آن‌ها به عنوان کمک و همراه نابینا هستند.همچنین این رستوران‌ها مجهز به منوهای با خط بریل هستند. چنانچه رستوران‌ها راضی به نصب تابلوی- ورود سگ‌های راهنمای نابینایان بلامانع است –شوند شهرداری هم برای آنها منوی با خط بریل تهیه می‌کند .رستوران‌ها برای دریافت تابلو و منوی رایگان بایستی تقاضای خود را به مرکز برابری موقعیت‌ها و امکانات  ارسال کنند.

-خدمات خانه‌های محلی برای شهروندان شهر بروکسل بلژیک: این خانه‌های محلی جایی برای گرد همایی و سرگرمی است که به ساکنان پیشنهاد می‌دهد در فعالیت‌های اجتماعی - فرهنگی شرکت کنند.

۱)     اهداف تشکیل این خانه‌ها

رسالت این خانه های محلی مبارزه با تنهایی افراد منزوی و حساس مثل:

·        اشخاصی که تنها زندگی می‌کنند

·        افراد مشکل دار

·        بیکاران

·        سالمندان

·        افراد کم اعتبار و بد سابقه می‌باشدمسلماً خدمات این خانه ها امکان ملاقات و شرکت در فعالیت‌های دسته جمعی را به این اشخاص می‌دهد.

۲)     فعالیت‌ها

مددکاران اجتماعی، خانه‌های محلی ساکنان شهر بروکسل را با انتخاب خود آن‌ها می‌پذیرند تا آن‌ها را برای مراحل مختلف زندگی اجتماعی هدایت و راهنمایی کنند مانند:

·        تحلیل وبر طرف کردن مشکلات و نیازهای جمعی اشخاص

·        شناساندن و ارتباط دادن با همه منابع و امکانات محلی

·        فرموله کردن پیشنهادات برای پاسخگویی به نیازهای جمعی و دادن راه‌حل به اشخاص

برای افراد بد سابقه ملاقات‌هایی هم در نظر گرفته شده است و برای افراد پیر و افرادی که مشکل حرکتی دارند هزینه رفت و آمد نیز پیش بینی شده است.

-خدمات خانه شهروندان در شهر Namur، استان Wallonia، کشور بلژیک: از ۱۷ ژوئیه ۲۰۰۷ خانه شهروندان با یک فضای بسیار مناسب پذیرای ساکنین می‌باشد.تابلوهای راهنمایی رنگی-سالن انتظار روشن –فضای گیشه‌ای دلباز همه وهمه برای ارائه خدمات مناسب در این خانه‌ها فراهم شده است .مرکز اطلاعات اولین کسانی هستند که به شما کمک می‌کنندتا  با ارائه مدارک هویت خود و اعلام درخواست خود  بلیط مربوط به نیاز شما  صادر شود و شما رابه سالن انتظار راهنمایی می‌کنند.در تابلوی سالن انتظار شماره شما اعلام می‌شود .برای راهنمایی بیشتر شما رنگ بلیط صادر شده شما با رنگ گیشه مربوطه یکسان است. در این خانه‌ها خدماتی نظیر ثبت تولد، مرگ، ارائه تشریفات اداری، تدفین، خدمات مالی و اجتماعی، خدمات ورزشی و غیره به مشتریان ارائه می شود.

برخی از خدمات:

·        ثبت تغییر آدرس

·        کارت هویت(درخواست-تمدید-به روز رسانی کدها و عکس‌ها)

·        پاسپورت(درخواست –تمدید)

·        معرفی نامه قضایی(تاییدیه حسن اخلاق)

·        تأییدیه محل زندگی

·        گواهی‌نامه

·        قانونی کردن امضا

·        اجازه کار موقت

·        در مورد خارجی‌ها :(اعلام ورود-تغییر آدرس-تأییدیه سکونت...)

·        کپی برابر اصل

برای هدر ندادن وقت بهتر است شنبه‌ها وقت قبلی بگیرید.

-    یکشنبه بدون ماشین در ۱۶ سپتامبر ۲۰۱۲ در بروکسل بلژیک: یکشنبه ۱۶ سپتامبر ۲۰۱۲ ، بروکسل  یک روز بدون ماشین را مثل گذشته ترتیب داده بود.از ساعت ۹ صبح تا ۱۹ بعد از ظهر تمام مناطق بروکسل برای تردد اتومبیل ممنوع بود .تنها سرویس‌های اورژانس و وسایل حمل و نقل عمومی و افراد دارای مجوز می‌توانستند در این مناطق رفت وآمد کنند.۱۹ انجمن منطقه ای بروکسل هستند که به بزرگداشت هفته اروپایی تحرک (۱۶ سپتامبر تا ۲۲ سپتامبر ۲۰۱۲)منطقه خود را برای تردد اتومبیل ممنوع کردند.فعالیت های مختلف دیگری هم برای بزرگداشت این هفته برنامه ریزی شده بود.

بخش نهم- کیفیت زندگی شهری

شاخص کیفیت زندگی در حقیقت بر اساس عواملی مانند قانون‌مداری شهری، کیفیت سلامت و بهداشت، کنترل بیماری‌های واگیردار، قدرت خرید، میزان رشد جرایم، کیفیتآموزشو تجهیز مدارس، کیفیت حمل و نقل عمومی، میزان پروازهای بین‌المللی در فرودگاه‌های محلی، هماهنگی فضای اجتماعی و سیاسی در میان شهروندان، تعداد ورزشگاه‌ها و پارک‌ها، تعداد سینماها و تئاترها، شرایط آب و هوایی، قیمت مسکن، میزان آمادگی در برابر بلایای طبیعی و حتی دسترسی به سوپرها و خواروبار فروشی‌های محلی از عدد ۱۰۰ سنجیده می‌شود.

بر این مبنا و در قالب این شاخص، بروکسل،  پایتخت کشور بلژیک و بزرگ‌ترین شهر این کشور است. این شهر اما از قرن دهم به تدریج رشد کرد و از پایان جنگ جهانی دوم به مهم‌ترین مرکز سیاست بین‌المللی دنیا تبدیل شد. در حال حاضر مقر اصلی اتحادیه اروپا و سازمان پیمان آتلانتیک شمالی هم در این شهر قرار گرفته‌اند. بروکسل که سومین شهر اروپایی ثروتمند دنیاست، شهروندانی با زبان فرانسوی و آلمانی دارد. شاخص زیر ساخت این شهر برابر ۲/۱۰۱ بوده و رتبه چهاردهم را در این فهرست جدید دارد.

هر سال  مرکزی با نام مرکر[۱]، یکی از بزرگ‌ترین شرکت‌های مشاوره‌ی نیروی انسانی، شاخص کیفیت زندگی خود را منتشر می‌کند، که نگاهی است به شهرهایی که بهترین کیفیت زندگی را فراهم می‌کنند.

این رتبه‌بندی یکی از جامع‌ترین رده‌بندی‌ها در این زمینه است و بر اساس گزارش مرکر، هر ساله برای کمک به شرکت‌های چندملیتی و دیگرکارفرمایان انجام می‌شود تا هنگامی که کارمندان‌شان را به ماموریت‌های بین‌المللی می‌فرستند، پاداش و مزایای منصفانه‌ای به آن‌ها بدهند.

مرکز  با بررسی ۴۵۰ شهر در سراسر دنیا، معیارهای زیر را در نظر گرفته‌است تا بر اساس آن‌ها تشخیص دهد کدام شهرها از نظر بهترین کیفیت در این فهرست قرار می‌گیرند:

• محیط سیاسی و اجتماعی(ثبات سیاسی، جرم و جنایت، اجرای قانون)
• محیط اقتصادی(قواعد مبادله‌ی ارز، خدمات بانکداری)
• محیط اجتماعی فرهنگی(دسترس‌پذیر بودن رسانه و سانسور، محدودیت آزادی فردی)
• ملاحظات درمانی و بهداشتی(منابع و خدمات درمانی، بیماری‌های عفونی، فاضلاب شهری، دفع زباله، آلودگی هوا)
• مدارس و تحصیل(استانداردهاو دسترس‌پذیر بودن مدارس بین‌المللی)
• خدمات عمومی و حمل‌و‌نقل(برق، آب، حمل‌ونقل عمومی، تراکم ترافیک)
• مراکز تفریحی(رستوران‌ها، تأتر‌ها، سینماها، ورزشگاه‌ها، و مراکز سرگرمی)
• کالاهای مصرفی(دسترس‌پذیری خوراکی/ کالاهای مصرفی روزمره، ماشین‌ها)
• مسکن(مسکن استیجاری، وسایل خانه، مبلمان، خدمات نگه‌داری)
• محیط طبیعی(آب وهوا، سابقه‌ی بلایای طبیعی)

بر مبنای رده‌بندی مرکز مرکر، بروکسل، بلژیک- که مرکز سیاسی اروپا است، بر این اساس که بی‌نهایت امن و تمیز است و تعداد زیادی موزه، پارک ملی، و رستوران‌های گران‌قیمت دارد، در رده ۲۲ ام این رده‌بندی جای می گیرد.

بخش دهم- سیاست‌های کارآفرینی

جمعیت بلژیک تشکیل شده از آلمانی زبان‌ها[۲] در شمال و فرانسه زبان‌ها[۳] جغرافیایی آن، آن گونه که امروز می‌شناسیم، نهایتًا با صلح آلمان و فرانسه مشخص گردیده است، به همین دلیل، مردم شمال و جنوب بلژیک هر کدام به نوبه خود مدعی ویژگی های ممتازتر می باشند. بی تردید ساکنان شمال و جنوب نه فقط در گویش که از جنبه ثروت و فعالیت کارآفرینانه دارای تمایزاتی می باشند.بین سال های ۲۰۱۲ ،۲۰۱۱، میزان کل فعالیت کارآفرینانه  (TEA) آلمانی زبان‌ها از ۲/۳درصد به ۶/۳ افزایش داشته که آمارها کنونی حاکی از ادامه این روند رشد می باشند.

اما طی همین دوران میانگین فعالیت کارآفرینی در بلژیک با سقوط مواجه بوده است. عمده کارآفرینان آلمانی زبان از نوع کارآفرینان فرصت هستند، در حالی که فرانسه زبانان، کارآفرینان ضرورت به شمار می روند که روز به روز نیز به تعداد آنها افزوده می گردد. در قیاس با سایر کشورهای اروپایی، می توان گفت که بلژیک از میزان فعالیت کارآفرینانه پایین تری برخوردار است، که از فاکتورهای اصلی این پدیده، اندازه به مراتب کوچکتر و تعداد محدودتر جمعیت تلقی می گردد. در حال حاضر کشور بلژیک از شرکت ها و موسساتی که آن رابه دلیل موقعیت ویژه جغرافیایی اش در قلب اروپا، و اهمیت به سزایش در صحنه سیاست بین المللی برای کسب و کار برگزیده اند، به شدت اشباع شده است. بلژیک نه تنها شهر مهم بروکسل را در خود جای داده بلکه شهر بندریAntwerp با ویژگیهای فرهنگی و اقتصادی قابل توجه در این کشور واقع شده است. به واسطه کوچک بودن، بلژیک سراسر و به طور فعال درگیر بازرگانی بین المللی بوده و به موازات آن طی دو دهه گذشته روندی تاثیرگذار بر میزان کارآفرینی را نیز تجربه نموده است. برای مثال، در سی سال گذشته مشاغل کشاورزی و صنعتی به وضوح تنزل یافته، در مقابل شمار کسب و کارهای کوچک و نو ظهور به سرعت افزایش داشته است. غالب کارآفرینان جدید را مردانی در سنین بین ۲۴ الی ۴۴ سال تشکیل می دهند و علی رغم اینکه تعداد مردان کارآفرین چهار برابر بیش از زنان فعال در این عرصه به نظر می رسد، اما دولت و نهادهای مربوطه تاکیدی جدی بر ترغیب و مساعدت زنان درجهت کارآفرین شدن دارند.

بخش یازدهم- حمل و نقل شهری

حمل و نقل هوشمند یا ITS Intelligent transportation system به معنی استفاده و به کارگیری فناوری‌های نوین (از قبیل رایانه ارتباطات، سیستم های کنترل و ...) به منظور ارتقای سطح ایمنی، کارآیی و ارزانی در حمل و نقل است که برای شیوه‌های مختلف حمل و نقل از قبیل جاده ای، ریلی، هوایی و دریایی قابل تعمیم است. افزایش تسهیلات حمل و نقل به دلیل نیاز به سرمایه‌گذاری کلان و زمان زیاد اجرا و پیاده‌سازی‌همواره با محدودیت های گسترده‌ای روبرو بوده است. بنابراین، به منظور غلبه بر این مشکلات و با توجه به این که حل محدودیت‌های مذکور با روش‌های سنتی غیرممکن است، از دهه ۱۹۸۰ میلادی، سیستم‌های حمل و نقل هوشمند درتمامی کشورها مورد توجه قرار گرفت.

ساختار سازمانی ITS به دو بخش ایجاد زیر ساخت و اجرا تقسیم بندی می شود ولی در برخی از کشورها مانند کانادا دولت مرکزی فقط امور مربوط به حمل و نقل، تحقیق، هدایت و نظارت را انجام می‌دهد و وظایف اجرا به موسسات وابسته به دولت و یا خصوص‌واگذار می شود.

سیستم‌های هوشمند با استفاده از سیستم‌های الکترونیکی، سیستم سنتی و ناکارآمد فعلی اطلاعات جاده‌ای را تغییر می دهند؛ این سیستم‌ها با استفاده از فناوری مخابرات، الکترونیک، سخت افزار و نرم افزار کامپیوتر و با بهره‌گیری از شیوهای نوین علم مدیریت و برنامه‌ریزی سیستم‌ها باعث افزایش ضریب ایمنی در سفر، اطلاع رسانی جامع به مسافران، اطلاع‌رسانی به رانندگان، کنترل تردد، کاهش تصادفات، کاهش مصرف انرژی، افزایش کیفیت‌ها و . . . می‌شود. مهمترین دستاورد این سیستم ها بهبود برنامه‌ریزی و زمان‌بندی حمل و نقل بهبود و ارتقای مدیریت حمل و نقل افزایش رضایت مشتریان و ذینفعان از بخش، ارتقای ظرفیت جاده‌ها و بزرگراه ها و کاهش ترافیک و تصادفات است.

    مزایای استفاده از  ITS 

• کاهش ترافیک و بهبود حرکت
• افزایش امنیت
• افزایش راندمان
• کاهش مصرف انرژی و آلودگی محیط زیست
• برطرف نمودن محدودیت منابع مالی و محیط
• قابل رقابت شدن تولید
• تولید آمارهای بد روز ترافیکی
• کارآفرینی در جهت تکنولوژی‌های پیشرفته

خدمات ITS

یکی از مهمترین خدمات ITS اطلاع رسانی به مسافر با سیستم‌های پیشرفته اطلاع رسانی (ATIS) برای انجام سفرهای مختلف هستند. این سیستم ها اطلاعات مورد نیاز را در اختیار مسافران قرار می دهند تا سفر در حد ممکن ایمن کارا راحت و خوشایند باشد. اطلاعات مزبور که هم می تواند قبل از سفر و هم در طول سفر به مسافر منتقل گردد.

سبب می گردد قابلیت پیش بینی و انتخاب مسیر توسط مسافر افزایش یابد و تصمیم گیری درباره نحوه انتخاب نوع وسیله نقلیه با سهولت بیشتر میسر گردد. همچنین در اختیار نهادن اطلاعات متنوع به رانندگان در داخل وسیله آن‌ها باعث می شود شبکه راه‌ها را با کارآیی بیشتری مورد استفاده قرار دهند.

از دیگر خدمات ITS عبارتند از:

• پرداخت الکترونیکی
• بایگانی اطلاعات
• کنترل و ایمنی خودروها
• بهینه سازی جریان ترافیک و روانسازی حرکت
• مدیریت و کنترل حوادث
• پشتیبانی و مدیریت وسائل نقلیه امدادی
• مدیریت اخذ الکترونیکی عوارض، هزینه پارکینگ، خرید و رزوانسیون بلیط و . . .
• مانتیورینگ و کنترل حمل و نقل سنگین
• مدیریت و پشتیبانی عابر پیاده و  .......

از اواخر دهه ۶۰ میلادی پروژه‌های گسترده ای در خصوص ITS در سطح جهانی به اجرا در آمده که از آن جمله می‌توان به پروژه‌های سستم راهنمای الکترونیکی مسیر (ERGS) ، سیستم کنترل ترافیک شهری (UTCS)، سیستم راهنمای سبقت (PAS)و .... اشاره نمود. در طی سال‌های اخیر کشورهای زیادی از جمله ژاپن اتحادیه اروپا، کره، استرالیا، مالزی، سنگاپور و ..... اقدام به تشکیل ساختار سازمانی ITS در جهت ارتقای سطح کیفی خدمات حمل و نقل و افزایش ایمنی نموده اند. در این راستا، شهرداران بلژیکی در غالب شهرهای این کشور و به ویژه شهرداری بروکسل برای رفاه حال استفاده کنندگان از ناوگان حمل و نقل عمومی و ترغیب شهروندان به استفاده از اتوبوس، سیستم اطلاع رسانی را در اتوبوس‌ها به اجرا گذاشته است.

از جمله مهم‌ترین سیستم‌های حمل و نقل هوشمند که در سطح غالب شهرهای بلژیک بکار گرفته می شود می‌توان از موارد زیر نام برد:

الف) سیستم تعویض خودروی اشتراکی

یکی از سیستم های حمل و نقل ترکیبی (حمل و نقل ترکیبی استفاده از چند سیستم حمل و نقل مختلف در طی سفر را ممکن می‌سازد) که با کاربرد وسیع در حال حاضر استفاده می شود، سیستم تعویض خودرو است. افرادی که قصد سفر از مراکز شهری به محلی در اطراف را دارند که در آنجا سیستم‌های حمل و نقل عمومی به آسانی قابل دسترسی نیست، با مراجعه به نزدیکترین ایستگاه راه آهن که سازگارترین مد حمل و نقل با محیط زیست است می‌توانند به آسانی به محلی که خودرو تعویض رزرو نموده اند انتقال یابند که در این محل‌ها خودرو با هزینه بسیار کمی قابل اجاره می باشد. دسترسی این سیستم به طور گسترده در بعضی از کشورهای اروپایی و در مکان‌هایی از قبیل ایستگاه قطار و اتوبوس، مراکز خرید و غیره وجود دارد و زمانیکه شخص دیگر نیازی به استفاده از اتومبیل ندارد می‌تواند آن را به نزدیک‌ترین پارکینگ تعویض اتومبیل تحویل دهد. نمونه‌ای از این سیستم پروژه TRANS  است که یک سرویس اطلاعاتی پیش از سفر برای حمل و نقل ترکیبی کالا و مسافر است که در منطقه با تراکم جمعیتی زیاد باسل که بخشی از کشورهای فرانسه، آلمان و سوییس را در بر می‌گیرد.

ب) نقشه‌برداری لیزری صحنه تصادفات

جمع آوری اطلاعات از صحنه تصادفات ممکن است بسیار وقت گیر و در برخی موارد خطرناک باشد و زمانیکه مأمور تحقیق در حال جمع‌آوری مدارک لازم از صحنه تصادف است، ترافیک ناشی از آن ممکن است مخاطره آمیز باشد. شرکت فن‌آوری لیزر (LTI) طرح جدیدی را در روش نقشه برداری لیزری بوجود آورده است این روش جدید نقشه‌برداری که به نام «پرتوی با زاویه سمتی» نامیده می‌شود، با جمع‌آوری اطلاعات توسط نقشه‌های کدگذاری شده‌ای تحت نام MAP STAR که از قبل در گوشه‌ای کار گذاشته شده انجام می شود و به مأمور تحقیق اجازه می‌دهد که در محلی کاملاً دور از صحنه تصادف، تحقیقاتش را انجام دهد. با استفاده از این فناوری صحنه و صورت حوادث ۶۶% سریع تر از روش‌های کنونی برداشت می گردد.

ج) سیستم‌های کنترل ترافیک

در شبکه راه‌های شهری در نقاط متعددی بین حرکت‌های مختلف وسایل نقلیه و یا حرکت وسایل نقلیه و عابرین پیاده تداخل‌هایی وجود دارد که بی شک مهمترین این نقاط تداخل تقاطع‌های شهری (چند راهه‌های شهری) می باشند. برای اعمال حق عبور به محورهای مختلف از چراغ‌های راهنمایی و رانندگی کمک گرفته می شود که بوسیله آن به طور متناوب حق عبور و یازمان سبز به محورهای مختلف داده می شود.

د) سیستم کنترل هوشمند ترافیک SCATS

سیستم SCATS یکی از سیستم‌های کنترل ترافیک است که توسط کامپیوتر مرکزی و با دریافت اطلاعات از شناسگرهاDetector  فرمان زمان‌بندی چراغ تقاطع‌های یک شبکه را صادر می کند این سیستم در بسیاری از شهرهای بزرگ و پر تردد کشورمان ایران از جمله تهران به کار رفته است.

اهداف اصلی این سیستم کاهش سه مقدار زیر است:

• فرمان توقف (ترافیک سبز)
• تأخیر در تردد (ترافیک سنگین)
• زمان سفر.

ه) سیستم کنترل هوشمند ترافیک RONDO

یکی دیگر از سیستم‌های کنترل هوشمند ترافیک RONDO یا کنترل چراغ‌های راهنمایی براساس بهینه‌سازی دینامیکی افق چرخش زمان‌بندی چراغ راهنمایی است که اهدافی شامل موارد ذیل را دنبال می کند:

• ایجاد تابع پیش‌بینی تقاضای ترافیک
• ایجاد تابع پراکنده کننده صف‌های موجود به چندین تقاطع
• ایجاد تابع تعیین مستقیم طول خط‌ها و انعکاس آن برای تعیین گردش مناسب.
• کنترل کلی برای حالت اشباع تا حالت جریان بالاتر از اشباع

• این سیستم کنترل هوشمند ترافیک در مناطق محدودی از کشور ژاپن مورد استفاده قرار گرفته است و متخصصین کشور ما نیز در حال بررسی و تحلیل نتایج استفاده از این سیستم برای بهینه نمودن آن هستند.

بخش دوازدهم- توریسم شهری

اگرچه بلژیک کشور کوچکی است اما یکی از مهم‌ترین کشورهای اروپایی به شمار می رود که معماری تاریخی آن از اهمیت ‏بالایی برخوردار است. این کشور دارای شهرهای زیبایی نیز می‌باشد که در این مطلب ده شهر زیبا و شگفت انگیز مربوط به ‏قرون وسطی را برای شما معرفی می‌کنیم:

بلاکنبرژ شهری ساحلی است که مقصد تعطیلات بسیاری از بلژیکی‌ها می‌باشد. این شهر ساحلی یک اسکله دارد که در سال ‏‏۱۹۳۳ ساخته شده است که جذابیت دوچندانی به دریای این منطقه داده است. این شهر کوچک و قدیمی دارای رستوران‌های ‏متعددی می‌باشد که غذاهای تازه دریایی را سرو می کنند و در میان توریست‌های منطقه طرفداران زیادی دارند. ‏ ‏‏

شهر تورنای قدیمی‌ترین شهر بلژیک است که رویدادهای تاریخی پرهیاهویی را تجربه کرده و پستی و بلندی زیادی را دیده ‏است.این شهر در تمام دوران نقش مهمی در سیاست و فرهنگ این کشور داشته است. در حقیقت این شهر از مهم‌ترین شهرهای ‏بلژیک است که دارای میراث فرهنگی و آثار باستانی پر اهمیتی می‌باشد که بسیاری از آن‌ها توسط یونسکو محافظت می‌شوند. شهر کورتیجیک به داشتن ساختمان‌هایی که معماری آن‌ها مربوط به قرون وسطی می‌باشد مفتخر است. تعدادی ساختمان قدیمی از جمله ‏کلیسا در این شهر وجود دارند که در لیست میراث فرهنگی یونسکو ثبت شده‌اند.همچنین در این شهر می‌توان تعدادی موزه نیز ‏یافت که از طریق آن اطلاعات زیادی درباره هنر و تاریخ بلژیک بدست می آورید. شهر مچلان یکی از برجسته‌ترین شهرهای بلژیک می‌باشد که بخاطر معماری و آثار هنریش بسیار مشهور است.در دوره رنسانس ‏این منطقه بسیار مورد توجه نقاش‌ها ، علاقه‌مندان به صنعت چاپ و شاعران قرار گرفت. امروزه بازدیدکنندگان از این شهر می‌‏توانند محصولات دست ساز اصل را نظیر چرم، چوب‌های حکاکی شده ، مجسمه و یا مبلمان را در این شهر بیابند. ‏‏‏‏‏ ‏ شهر بروژ که اغلب آن را ونیز شمال می خوانند ، شهری زیبا مربوط به قرون وسطی که همانند ونیز دارای کانال های آبی است که با قایق ‏از میان آنها می گذرند و معمولا سفری رومانتیک را برای بازدیدکنندگانش رقم می زند. در بروژ می‌توانید یکی از عجیب ترین ‏معماری‌های جهان را بیابید که به کلیسای بانوی ما ‏‎(Church of Our Lord)‎‏ معروف است و از بلندترین ساختمان‌های آجری ‏جهان به شمار می‌رود. ‏ ‏ شهر لوون دارای قدیمی‌ترین دانشگاه کاتولیک جهان و بزرگترین بیمارستان اروپا می باشد. این شهر همچنین تعداد زیادی ‏ساختمان با معماری باستانی نیز دارد اما این شهر بسیار جوان است چرا که بخاطر وجود دانشگاهی معروف ، دانشجویان جوان ‏متعددی از سراسر جهان به این شهر می‌آیند که روحیه‌ای امروزی تر و جوان‌تر به این شهر بخشیده‌اند. ‏ ‏ پس از بروکسل و آنتورپ ، این خنت است که از جمعیت بالایی برخوردار است. این شهردارای یک دانشگاه معروف و یک ‏بندرگار می باشد که این منطقه را قرن‌هاست به یک مرکز فرهنگی مهم تبدیل کرده است. این شهر ساختمان‌هایی با معماری زیبا ‏، موزه های متعدد و رستوران های معروفی دارد و رویدادهای فرهنگی زیادی در آن برگزار می شود. آنتورپ پس از بروکسل دومین شهر بزرگ در بلژیک است که کنار رود اسخلدت ‏‎(Scheldt)‎‏ قرار گرفته است. آنتورپ یک ‏اسکله دارد که بزرگ‌ترین اسکله جهان است. این شهر یکی از مشهورترین شهرهای بلژیک برای توریست‌ها به شمار می رود که ‏می‌توانند از معماری زیبای آن لذت برده یا در مراکز خرید آن که بسیار مشهور نیز هستند از خرید کردن لذت ببرند.

بخش سیزدهم- مدیریت پسماند شهری

در بلژیک ۹۲ درصد از زباله‌های شهروندان بازیافت شده و به چرخه‌ی مصرف بازگردانده می‌شوند. بر اساس قانون، شهروندان بایستی شیشه، فرآورده‌های کاغذی، فرآورده‌های پلاستیکی، فرآورده های فلزی و زباله های معمولی را بصورت جداگانه و بر اساس جدول زمانی که در اختیار آن‌ها قرار می گیرد بیرون از خانه بگذارند. شرکت فوست پلاس FOST Plus  که در بلژیک وظیفه جمع‌آوری و بازیافت زباله‌ها را بعهده دارد در گزارش خود خبر از بازیافت ۶۰ کیلوگرم مواد پلاستیکی و ۴۸ کیلوگرم مواد کاغذی در ازای هر یک از شهروندان بلژیکی در سال ۲۰۱۳ داد. بر اساس این گزارش بیش از ۸۰ درصد از زباله‌ها در همان سال بازیافت شده که با این آمار بلژیک رده‌ی نخست بازیافت زباله در جهان را بدست می آورد.

به گفته Joseph Michaux سخنگوی شرکت فوست پس از بلژیک تنها نقطه ای که در آن زباله ها بصورت جدی بازیافت میشوند ایالت کالیفرنیای آمریکاست اما بلژیک برتر از تمامی کشورهای دیگر در این زمینه است. موادی که بازیافت شده‌اند برای استفاده در صنایع این کشور به فروش می‌رسند و با این کار مقداری از بودجه ۱۰۰ میلیون یورویی خود را برمی‌گرداند و باقی هزینه از مالیات شهروندان جبران می‌شود. این بدان معناست که هر شهروند بلژیکی سالانه ۱۰ یورو برای بازیافت زباله‌هایش بایستی بیشتر مالیات بپردازد. علاوه بر این باید به این مساله اشاره داشت که بلژیک از جمله کشورهای اروپایی است که قوانین خیلی سختی برای تفکیک زباله‌های خانگی دارد به نحوی که طبق قانون زباله‌های خانگی حتماً می باید متناسب با نوع آن در کیسه‌هایی با رنگ‌های متفاوت ریخته شوند؛ بهعنوان مثال زباله‌های کاغذی در کیسه زباله ی زرد. این مقررات تا بدان حد جدی است که متخلفین از آن در شهرهای بلژیک می‌توانند توسط پلیس بین هشتاد تا دو هزار یورو بابت گذاشتن زباله‌های مخلوط جریمه کنند. پی بردن به این مساله برای پلیس بلژیک هم کاری آسان است چرا که در صورت مواجهه با آن از آپارتمان‌های ساختمانی که زباله مربوط به آن است پرس و جو می‌کنند و تا نفهمند چه کسی زباله‌ی مخلوط بیرون گذاشته دست بردار نیستند.علاوه بر این در قانون محیط زیست بلژیک، شهروندان بلژیکی موظف‌اند هر یک از زباله‌های تفکیکی پلاستیکی؛ شیشه‌ای؛ کاغذی و طبیعی(مثل برگ‌های گلدان؛ خاک و ...) را در روز خاصی از هفته بیرون بگذارند.

منابع:

- فلاح منشادی، الهام (۱۳۸۵)، خلاصه ای از نظام برنامه‌ریزی فضایی در بلژیک، پایگاه تخصصی شهرسازی ایران.

- سیاست‌های شهری در بلژیک، شهرسازی آنلاین.

- درس های مدیریت شهری وین، پایگاه تحلیلی- خبری عصر ایران.

• http://www.bruxelles.be
• http://www.shahrsazionline.com/۳۵۱۳
• https://www.fa.wikipedia.org/wiki
• http://www.hamshahrionline.ir/details/۳۸۲۲۶
• http://www.hosseinzadeh-babol.blogfa.com/post/۴۷
• http://www.boursenews.ir/fa/news/۱۳۵۵۳۰
• http://www.bazdeh.org/life-style/۴۱۰۴
• http://www.internationalintrepreneurship.com
• http://www.۳shin.blogfa.com/post-۸۹.aspx
• http://www.lastsecond.ir/news/Historic-Towns-Belgium