به گزارش پایگاه اطلاع رسانی انجمن علمی اقتصاد شهری ایران، بافتهای فرسوده شهرها علاوه بر تحمل مسائل کالبدی و فیزیکی از لحاظ اجتماعی و فرهنگی هم دچار مشکل شده اند و از چرخه اقتصادی شهر خارج شده اند. در واقع مشکل این بافتها فقط ناپایداری در برابر زلزله نیست بلکه می توان گفت نوعی زلزله فرهنگی و زلزله اقتصادی هم این بافتها را درنوردیده است. بافتهای تاریخی به عنوان مجموعه ای منسجم از معماری، فرهنگ، اقتصاد، پیوندهای اجتماعی و ملاحظات محیطی، هم تجلی هنر و معماری و شهرسازی است و هم تجلی همزیستی سازگار با طبیعت هستند. این بناها واجد ارزشهای نادر زیبایی شناختی و تداوم خاطرات جمعی و هویت بخش شهرهای ما هستند آنها جزء مهمی از سرمایه های فرهنگی ما هستند و حکم اندوخته هایی متراکم را که گنجینه هایی از خاطرات اجتماعی و شیوه های برنامه ریزی و زندگی گذشتگان ما را در بر گرفته اند. اما بنا به دلایلی این بافتها کارکرد خود را از دست داده اند و راه زوال و پژمردگی را می پیمایند. آنها دچار فرسودگی عملکردی و کارکردی شده اند. در بسیاری از شهرها این بافتهای تاریخی و ارزشمند بجای اینکه قلب تپنده شهر باشند به محل تجمع جرم و بزه تبدیل شده اند. بنابراین این بافتها نیازمند جان بخشی، بازآفرینی و احیا هستند. در نگاه توسعه پایدار اگرچه احیا کالبدی فرهنگی واجتماعی و اقتصادی مرتبط با یکدیگر و در تعامل با هم هستند اما واقعیت امر اینست که احیا اقتصادی این بافتها می تواند دیگر زمینه ها را نیز احیا کند اما باید توجه داشت که بافت تاریخی که شامل بناها و آثار تاریخی است به معنای بافت قدیمی نیست چرا که این بافت دارای ارزش و بار فرهنگی است و هر بافت قدیمی شهری لزوما ارزشمند نیست. در کشور بیش از ۶۵ هزار هکتار بافت فرسوده داریم که تنها ۲۵ هزار هکتار از آن به بافت تاریخی اختصاص دارد. بنابراین در حیات بخشی مجدد به بناهای تاریخی از جمله خانه ها، آب انبارها، یخچالها ، قلعه ها و سایر ابنیه که عموما از طریق بهسازی و تغییر کاربری صورت میگیرد باید هویت و اصالت بافت خدشه دار نشود. در همه جای دنیا امروزه گردشگری شهری بر روی این بافتهای تاریخی تاکید ویژه ای دارد. آنها پتانسیلهای بالقوه گردشکری هستند و از طریق گردشگری شهری می توانند مجددا به چرخه زندگی شهری بازگردند. بنابراین بازسازی و بهسازی توریسم محور، ارتقاء قابلیتها با حفظ هویت و اصالت بافت، راهکاری برای توسعه پایدار این بافتهاست و این میراث ارزشمند می تواند نقش بی بدیلی در اقتصاد شهری ایفا کند. گردشگری که به صنعت سفید، صنعت پاک و صنعت بدون دود معروف است در سال ۲۰۱۷ ، ۷/۶ تریلیون دلار یعنی ۱۰درصد تولید ناخالص جهان را به خود اختصاص داده است و ۲۹۲ میلیون شغل ایجاده که این میزان یک دهم کل اشتغال جهانی است. ۶/۶ درصد صادرات جهان و ۳۰ درصد صادرات بخش خدمات در این بخش است. این اعداد و ارقام گویای اهمیت فزاینده این بخش است بخصوص زمانیکه متوجه میشویم که در سال ۲۰۳۰ نزدیک به ۲ میلیارد گردشگر بین المللی وجود دارد و رقابتی تنگاتنگ بین کشورها و شهرها برای جذب گردشگر وجود دارد همانطور که اشاره شد اهمیت گردشگری در زمینه اشتغالزایی بسیار بالاست بطوریکه در سال ۲۰۲۲ از هر ۱۰ نفر شاغل در دنیا یک نفر در بخش توریسم کار می کند. بنابراین در کشور ما نیز اگر ما به دنبال تحقق شعار سال یعنی تولید و اشتغال باشیم و اگر بخواهیم راهبرد توسعه پایدار شهری را دنبال کنیم، توریسم شهری با تکیه بر پهنه های فرهنگی می تواند بسیار راهگشا باشد.
